Azken aldi honetan trans moduan izendatutako umeei arreta eman diete komunikabideek. Ikusgarritasuna aldarrikatzen da eta badirudi eskertzekoa dela, baina edozein ikusgarritasun? Izan ere, komunikabideek umeei ematen dieten trataerak analisia merezi du. Arreta eskaintzen diete, bai, baina zeintzuk dira arreta horren bidez zabaltzen dituzten mezuak? Zein da haien paradigma, atzean dagoen ikuspegia?

Bi adibide jarriko ditut.

.

Ez bada mutil tradizionala, izan dadin neska tradizionala. Gora binarismoa!

Izan ere, transgresorea irudi lezakeen egoera horren bidez, batzuetan binarismoa sustatzen dela ikusten da. Betiko binarismoa: neskak eta mutilak, norbera bere esentziekin, bere ezaugarriekin, bere rolak eta funtzionekin. Neskak, noski, ahi larrosan murgilduta; gizarteak neskeentzat eraiki dituen konbentzioak sendo azpimarratuta.

Horrela hasten zen El Correon neska bati egindago elkarrizketa (umeen izenak aldatuko ditut haien anonimotasunaren alde jokatzeko).

“Cuesta imaginar a una niña más femenina que Maider, más similar a la imagen idealizada de una princesita. Con su rubísima y larga melena sujeta por una gran lazada, su vestido de guipur blanco y rosa, sus facciones delicadas, sus gestos de coquetería, su bolso y sus inseparables muñecas… Lástima que el médico que la trajo al mundo, hace casi siete años, no supiese ver más allá de sus genitales y la etiquetase erróneamente como un varón. “Pero es que él no era mago para saber que yo era una niña”, le justifica Maider, mientras acicala con un diminuto peine a una de las seis ‘monster high’ que la acompañan”.

El Correo, 2014-9-14

Tira, zerbait aldatu da betikoa ez aldatzeko. Testuak ikustarazten duenez, hor daude betiko bi kaxak, maskulinoa eta femeninoa, eta ez bazaude batean, bestean sartuko zara. Belarrietaraino. Kito. Kaxaz aldatzea onartzen da, kaxak egotea inolaz ere zalantzan jarri gabe.

.

Txikitatik ikasi bikotekidea izatearen beharra, beste generokoa, noski. Gora heteroaraua!

Lehen aipatutako neska aukeratu dute ETB2n 2016. urteko pertsonai moduan eta pasa diren gabonetan elkarrizketa bat egin diote lehendabizi bere hiriko parke batean, lagunekin batera, eta geroago estudioan.  Maiderrek 9 urte ditu, ez dezagun ahantz. Parkean honakoa da kazetariak egiten dion elkarrizketaren pasarte bat:

-Aurkezlea (8:25). (Kamarari zuzenduz) Nos hemos enterado de que tiene novio. (Mutil bati mikrofonoa jarriz) Hola, qué tal, ¿eres el novio de Maider?

-Mutila: Sí, bueno, no sé. Pregúntale.

-Aurkezlea: ¿Ahora mismo estás con ella o no estás con ella?

-Mutila: Pregúntale a ella. Las chicas mandan.

(Umeek barre egiten dute, lotsatuta dirudite).

[…]

-Estudioan dagoen aurkezlea (9:40):  Te lo voy a preguntar. No me mires así, ¡que tienes novio! ¿Quién es? Bueno, le hemos visto ahí, pero se tapaba la cara. Ha ido un poco de…  uy que no me conozan. ¿Como se llama?

-Maider: Unai.

-Aurkezlea: Unai. Pero ¿de verdad?, porque él ha dicho “preguntarle a ella, las mujeres mandan, las chicas mandan”. Entonces ¿es verdad?, ¿confirmas lo tuyo con Unai? (Umeak ez du hitzik esaten; sorbalda jasotzen du). ¿Y va de verdad o es un capricho? (Umeak beste keinu bat egiten du ezer esan gabe).

[… Beste gai batzuk tratatzen dituzte].

Aurkezlea: De verdad, ha sido un placer conoceros. Sois un encanto. Y yo quiero que Maider… ahí tienes tu cámara. Manda un saludo a tus amigos, a tus amigas, a Unai si quieres decirle algo (umeak lotsatuta dirudi eta buruarekin ezetz esaten du), si quieres hacerle ojitos, no sé. Lo que quieras, desearles un feliz año… lo que tu quieras, todo tuyo.

Maider: Pues…  muchas gracias a mi mejor amiga María, que siempre me quiere y  me hace muchas cosas. Gracias, María.

Aurkezlea: ¿Y a Unai?, ¿a Unai?… Pero dile algo a Unai… (umeak ezetz esaten du buruarekin). Un beso, un beso (ez du lortzen umeak Unairi musu bat bidaltzea, umeak jarraitzen du buruarekin ezetz esaten). Bueno, pues nada, urte berri on, que te vaya todo fenomenal, que te vaya muy bien.

Nahiane, protagonista del año en ETB  (bideoa)

.

Ikasten joateko

Zelako insistentzia, ze fortzatua, ze ezbeharrezkoa…

Bada horixe, argi gera dadin. Bikotekidea izateko garrantzia txikitatik eraiki behar da, eta heterosexuala izan behar dela ere bai. Onartu dute Maider neska bat dela, orain dagokiona da ikastea emakume bat ez dela bikotekiderik gabe egon behar eta bikotekidea mutil bat izan behar dela. Maiderrek ez ditu galdera inpertinenteak erantzuten, eta, berriz, hitz batzuk zuzentzen dizkio neska den bere lagun onenari. Aurkezlearentzat, baina, ez da nahikoa, eta Unai izeneko mutilari zerbait esan diezaion tematzen da. Bere esaldi topikoek ere, prentsa larrosakoaren modukoek, arreta deitzen dute ume batekin hizketan. Tira, penaz geratuko zen agian, Maiderren heterosexualitatea ikusleen aurrean oraindik frogatu gabe gelditu delako, jende guztiak ikus dezan umea, sakonean, normal-normala dela, gizarteak eskatzen duen bezalakoa.

Trans errealitateak gero eta ikusgarritasun handiagoa du komunikabideetan. Galdera hau da: zein ikuspegitatik tratatzen ari da kasu batzuetan? Betiko binarismo eta heteroarauaren ikuspegitik? Hori da gure gizartean zabaltzea nahi duguna aurrerakoia balitz bezala, sekulako pausoa balitz bezala? Orain arteko kaxak eta arauak zalantzan jarri gabe, areago, orain arteko kaxak errefortzatuz?

Eta haratago: onuragarria izango al da ikuspegi hori (eta komunikabide batzuetan jasotzen duten trataera) ume protagonistentzat?

Umeak eta transexualitatea komunikabideetan Umeak eta transexualitatea komunikabideetan Umeak eta transexualitatea komunikabideetan Umeak eta transexualitatea komunikabideetan Umeak eta transexualitatea komunikabideetan