Konfinatu baten gogoeta hutsalak

Konfinatu baten gogoeta hutsalak –

Badaramatzagu dozena bat egun konfinamenduan, eta itxura guztien arabera berrogeialdia asko hurbilduko da 40 egunetara (baita iritsi eta pasa ere, auskalo). Bakoitzak bere zoroa bizi du, eta hurrengo lerroak hori besterik ez dira, konfinatu baten gogoeta hutsalak… “reseteo sozial” baten atarian gauden ala ez planteatuz.

Konfinatu baten gogoeta hutsalak
Arg: Sedaki Yassaa (Pexels)

Hainbat puntu aztertu daitezke, baina badaude guztiak zeharkatzen dituzten elementu batzuk: beldurra, eta krisi honek daukan bilakaeraren arabera, amorrua. Gure herrian koronabirusa izaten ari den kurba beldurgarria izaten ari da; beldurgarria, Italiak fase hau bizi zuenean antzeko zebilelako, eta egun pairatzen ari diren ondorioak ikusten ari garelako.

Planteamendua sinplea da: hurrengo asteetan ehundaka lagun hiltzen badira (lerro hauek idatzi bitartean 146 dira hildakoak), herritarrek orain arte ontzat-normaltzat eman dituzten oinarri asko birplanteatuko dituzte. Bizitzen ari garena ezezaguna da, eta honen ondotik etorriko dena ere. Paradoxikoki, azelerazio historiko baten aurrean egon gaitezke inoizko geldialdi sozial handienean. Gauza asko suntsitsu eta berreraiki ditzakeen “reseteo sozial” bat dator, edo statu quoaren zutabeek berean (edo okerrago) iraungo dute?

Grafikoak @theklaneh txiolariari hartuak

Osasungintza

Osasun sistema publiko eta sendo baten beharra indartuta aterako da (beharko luke) fase honetatik. Sobietar Batasuna desagertu zenetik gaurdaino liberalek zerbitzu publikoak pribatizatzeko erabili duten erretolika hankaz gora dago. Jendeak txalo egiten die osasun langileei, baina osasun langileak eta sistema ez dira txaloz elikatzen, sosez baizik, eta azken urteetan gure osasun sistema sosez elikatu beharrean gosez pagatu dute: murrizketak egin dira, zerbitzuak azpikontratatu, eremu gehiago eman zentro pribatuei… eta unibertsitatetik atera diren profesional askok atzerrira jo dute lan baldintza duinen bila, hemen agintariak erretiratutako langileak konbonkatzea planteatzen ari diren bitartean.

Kalean osasun langileen eskakizunen aldeko mobilizazio herritar oso indartsuak aurreikusi daitezke, eta botereak hori eskertze folkloriko batean bihurtzeko nahia ere bai. Hautestontziei dagokienez, herritar asko azken urteetako murrizketez oroituko dira, eta alderdi batzuk haien jokabidea zuritu nahiko dute osasun arlora errekurtso gehiago bideratuko dituztela hitz emanez. Azaleko edo erroko aldaketak izango dira jokoan.

Ekonomia

Ikusi dugu pandemiak Txinan izan duen eragina. Ikusten ari gara Covid-19ak Italian eragin duen sarraskia… eta hala ere Euskal Herrian ez da konfinamendu totala ezarri.

Ez da hil ala bizikoa egun hauetan langileak AHTko obretan jo eta su aritzea. Ez da ezinbestekoa trenak, kotxeak, armagintza piezak… egitea. Konfinatu gaituzte, etxetik irtetzea debekatu kirola egiteko, paseatzeko, protestatzeko. Baina astelehenean milaka lagun beren lanpostuetara joan behar izan dira, eta gaur goizean ere, ezinbestekoak ez diren lanak egitera.

Galdera gordina da, eta batek baino gehiagok haizatu du dagoeneko: zenbait hildako asumitzeko prest daude Confebask eta CEN enpresa denak itxi aurretik? Zeren eta duela egun-aste batzuk pentsa zitekeen (inuzente-inuzente) ganoragabe batzuk zirela, baina jada ez dago interpretazio aukera askorik: beraien aberastasun etengabea gure bizitzen gainetik jarri dute. Beti egin duten bezala, funtsean. Orain, ordea, bisualagoa da, basatiagoa, eta lotsagabeagoa.

Langileek kolpe handia jasaten ari dira, eta are handiagoa izango dela aurreikusi daiteke: kaleratzeak, murrizketak, ERTEak eta EREak… Aurreikusi daitekeen eszenatokietako bat da jende asko ez dela hipoteka ordaintzeko moduan izango, eta ondorioz, bankuek etxekaleratze ugari egin ditzatekela hurrengo urtean zehar.

Bestalde, bi kontu:

  • Ondo iruditzen zait jendea bere etxeetan maskarilla eta bestelako materialak egiten aritzea, baina fabrika asko bideratu ahalko lirateke eginkizun horretara.
  • Arantxa Tapia ez da balkoira ateratzen txalo egitera kutsatzeak beldurra ematen diolako. Baina “ekonomiako edozein alor erabat gelditzea drama bat izan daiteke”, eta beraz, milaka lagun lantokietara joan behar dira. Uf…

Indar armatuak eta Estatua

Estatuak praktikan jarri du aurretik berezko zeukan agintea. Ez du erabat erabili, nahi izan duen arte. Horraino, eta soilik horraino, iristen da “munduko autogobernu garatuena”. Honek burujabetzaren eztabaida lehen lerrora ekar dezake Hego Euskal Herrian.

Bestalde, jendea galdezka ari da ze kristotan laguntzen duten ezker-eskuin dabiltzan militar saldoek birusaren kontra, fusilak eskuan eta “viva españa”-ka. Langileak (osasungintzakoak barne) haien aldarrikapenak kaleratzerakoan erreprimitzeko gertu zeuden poliziak orain “salbatzaile” bihurtu dituzte, eta hor dabiltza egunero bueltaka txaloak jaso nahian. Polizia gutxiago eta osasun gehiago, otoi.

Oker ez banago, historiako greba orokor luzeena Uruguayen egin zen 1973an, estatu kolpearen aurkako erantzun gisa, eta 15 egun iraun zituen. Azkenean militarrak langileen etxeetara joan, bahitu, kamioietan sartu eta fabriketara eramaten zituzten. Egoera distopiko honek erantzun utopiko bat eragin al dezake? Batzuen diru gosearengatik jendea hilko da ez daudelako nahikoa baliabide osasun sisteman; eta jende asko kutsatu, eta ondorioz, hilko da, muturreko egoera batean beharrezkoa ez zen lan batera joatea behartu zutelako. Nolakoa izango da jendearen erreakzioa? Inoiz ikusi gabeko egoera baten aurrean inoiz ikusi gabeko erantzunak egon daitezke, eta polizia nahikoa ez badago… militarrak sartuko dira. Ezin baztertu konfinamenduaren ondotik etxeratze-aginduak iristea.

Gizartearen eta sistema ekonomikoaren zimenduak auzitan jartzen badira, ezkerraren momentua da. Garai eta espazio zehatz honetan, ezker independentistarena. Hori da, bederen, zuen iritzia entzuteko irrikitan dagoen konfinatu hutsal honen gogoeta.


Gaiaren inguruko hainbat idatzi interesgarri (osagarria proposamenak jaso ahala):

Konfinatu baten gogoeta hutsalak

Konfinatu baten gogoeta hutsalak

Mairua naiz behelaino artean. ZUZEUko erredakzio kide; Bertsolari.eus aldizkarian koordinatzaile. Estellerria.

30 pentsamendu “Konfinatu baten gogoeta hutsalak”-ri buruz

  • Benat Castorene 2020-03-24 11:54

    Beñat erran gabe doa zure artikulu hau aproposekoa dela.Milesker iniziatiba Zuzeun harturik
    .Ekonomiari buruzko hausnarketa sekulan baino inportantea da eta ene uste apalez lanari buruzko gogoeta abiapuntua izan behar dena.
    Zer izan behar den lana?Ekonomia?, zer den gure komunitatea?.Zer estatu estruktura behar dugu?
    Momentuz lehentasuna da Herria egkinka larri honetatik ahal bezain onik ateratzea ( ahultasun handiak ikusten dizkiot) bainan berreraikitzearen orduan bide berriak esperimentatu beharko ditugu.
    Ez pentsa ukan adiskide Beñat nahikoa izanen dela ezkerreko soluzio tradizionalak inposatzea orai arte eskubikoak inposatuak izan zitzaizaizkigun uneetan..
    Arazoa ez da atzokoa eta uste dugun baino sakonagoa da eta gainditzen du asko eskuin esker dikotomia traditionala.
    Segi horrela, animo eta laster arte

  • Egun on, Beñat:
    Hain zuzen ere, krisi honek mahai gainean are irmoago jarri ditu haizatzen dituzun galderak: ze ekonomia, ze komunitate, ze estatu estruktura behar dugu? Zure iruzkinak koronabirusaren gai zehatzetik harago garamatza.
    “Ezkerreko soluzio tradizonalak” esaldiaren atzean deskodifikatu dezakedana da “ezkerrak aurretik egin dituen akatsak errepikatzea”. Eta ez doaz hortik kontuak, Beñat, atzo eta gaur zenbait esparrutan ondo egiten ari direnak hartu eta gaizki egindakoak berrasmatzean baizik.
    Ez dakit Leire Pikabearen adierazpenak irakurri dituzun: «Aita hil, ama ezin dut besarkatu, baina lanera joan beharra daukat».
    https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gara/editions/2020-03-25/hemeroteca_articles/aita-hil-ama-ezin-dut-besarkatu-baina-lanera-joan-beharra-daukat
    Kapitalismoak, are zehatzago, Confebaskek, CENek, Jaurlaritzak eta Nafar Gobernuak, enpresa handien interesak jarri dituzten pertsonen bizitzaren gainetik. Beste herrialdeetan izan dituzten aurrekariek hemen gertatu daitekeenaren aurrekariak ematen dizkigute, eta hala ere ez dute ekoizpena gelditu. Hau KRIMEN bat da.
    Bizitza kapitalaren gainetik jartzeari ezkerra esaten zaio nire uste apalean, Beñat. Pentsatuko bagenu afera hau “eskuin-ezker” eskema batetik at dagoela peronismoaren akats historikoa errepikatzen arituko ginateke.
    Arazoa ez da atzokoa, eta ez diogu konponbidea bihar emango. Baina krisi honetatik ideia garbi batzuk atera beharrean gaude: herri burujabe bat behar dugu, besteak beste, gure eredu ekonomikoa martxan jarri eta eredu horri eman nahi diogun eboluzioa eman ahal izateko.
    Boterea eta kontraboterea landu behar ditugu era berean. Boterea, instituzioak eskuratu eta (besteak beste) ekonomian,osasunean,hezkuntzan ahalik eta gehien eragin ahal izateko; eta kontraboterea, kalean indarra egin eta alternatiben eraikuntzan sakonduz gure herriari forma ematen joateko.
    Agur bero bat, eta animo konfinamenduan zuri ere. Laster arte!

  • Benat Castorene 2020-03-25 12:14

    Beñat ahantzi duzu lehen galdera « Zer izan behar den lana?”
    Eta horrek badu (beharbada)oraino irakurri ez nuen Leire Pikabearen drama nigarregingarriarekin, gutariko nonahiri gerta dakiguna.
    Izan ere edozein gizartetan, onenean ere, dramak izaiten dira Osasuna behar dugula dudarik gabe bainan janaria ere,nabarmenera eta sinpleenera jotzeko
    Beraz atzo, gaur eta bihar ere ezin da eten beharrezkoenaren ekoizpena, portea eta ekoizpena erabat eta sobera luzaz gosez hiltzeko arriskurik gabe.
    Beraz konfinatu behar da maximoaren maximora bainan lana ezin da erabat eten.
    Hau egia da kapitalismoenpean, sozialismoenpean, peronismoaren pean eta baita eraiki genezakeen sistema onenearenpean ere.
    Gaur bezalako larrialdi batean, zer ekoitzi ? nork ekoitzi ?zer osasun neurri balditzatan ? galdera hauei edozein erregimenak erantzun beharko die. bakoitzak bere eran, gardentsasun, demokrazia eta justzizia gutiago edo gehiagorekin.
    Bainan erabaki gogorrak eta drama pertsonal guziak ez ditutzu sekula ERABAT ezeztatuko, giza kondizioaren parte bat dira.eta
    Bainan hori guzia ezin dugu ulertu eta suportatu ez bagara hasten lana gainerako hausnarketa fundamental batetik, EZ EZKER TRADIZIONALEK EZ ESKUINEK ereman duten hausnarketa batetik. Horregatik duela pare bat urte aipatu nizuen Thomas Coutroten liburu gogoetagarri bat “Liberer le travail”
    https://zuzeu.eus/mundua/thomas-coutrot/
    Egia da geroxeagorakoa dela eta momentuz, gauden gizartean, presatuenera jo behar dugula

  • Beñat:
    “Beraz konfinatu behar da maximoaren maximora bainan lana ezin da erabat eten”. Artikuluan aipatzen dut “ezinbesteko lana” ez dela geratu behar: osasun arloa, garbitzaileak, elikadura, energia hornidura… Une honetan modu urjentean erabat beharrezkoa ez den lana eten egin behar, arrazoi oso sinple batengatik: langileen segurtasuna ez dagoelako bermatua, izan lanera bidean, lanpostuan, edo bietan. Are gehiago, ezinbestekoak diren lanetan ari diren osasun langile edota garbitzaileek ere ez dauzkate gutxieneko baliabideak, hainbat lekukotasunei esker dakigunez.
    Ez dut Thomas Coutroten lana ezagutzen, beraz zure artikuluan oinarritu naiteke soilik. Aipu hau: “Azkenean lanak bi ezaugarri inportante ditu: alde batetik gizarte osoarentzat nezezidade ekonomiko ezinbestekoa da, eta bestetik, giza harremanen oinarria bera ere da”. Bai, hala da. Hori babestuko dizu bai neocon liberal ultrarenak, bai marxista leninista batek ere. Kontua da egungo jardun ekonomikoak ez dituela asetzen herritar askoren behar oinarrizkoenak (etxetik hasita), eta egun nezesidade handiena osasuna dela, eta IBEX 35eko jabeak ez dute hori hala denik ikusten.
    Bizitza ororen gainetik.
    Ondo izan

  • Koronabirusa dela eta, osasun eta ekonomiaren egoera eta etorkizuna kezkagarriak dira. Eta krisi hori gainditzeko planteatzen da nolabaiteko “reseteo sozial bat” en beharra.

    Laburbilduz, esan genezake hiru eredu sozial ezberdinak esagutzen ditugula:
    Pribatua, non merkatuaren arauak nagusitzen diren.
    Publikoa, non ondasunen banaketa berdinzalea da helburua.
    Komuna, erantzunkizun partetakatuaren gainean erikitakoa.

    Bi lehenak, ideologia arrotzak dira baina nagusitu dira gure artean. Zentzu horretan, kolonizatuta gaude. Eta gutxienez irtenbide sozial on bat eskeiniko baligute, ba gaitz erdi. Baina ez da horrelakorik gertatzen. Ez dugu ahaztu behar, menperatuen gaitz larriena, beren arazoen irtenbidea menderatzaileen eskuetan ustea dela.

    Artikuluan esaten den bezala “osasun langileak eta sistema ez dira txaloz elikatzen, sosez baizik”. Egia borobila. Ikus dezagun:
    Eredu pribatuak ekoizteko gaitasuna erakusten du, baina behar komunak kontuan hartu gabe.
    Eredu publikoak berdintasuna du helburu, baina ez da gai elikatzeko behar diren sosak lortzeko.
    Eredu komunak, autonomía eta elkarlana uztartuz nolabaiteko oreka lortzen du. Lan esparruan adibide garbiena eredu kooperatiboa da. Zergatik ez sakondu gure izaeran oinarrituta dagoen ereduan?

    Eredu soziala aldatzeko gako nagusia gure enpresen baitan dago. Zergatik ez bultzatu aldaketa “reseteo komunitarioa” baten ikuspuntutik: Parte hartzea sustatuz, bai lanean, bai emaitzetan eta gestioaren arduran ere. Zergatik ez euskal sindikalismotik ere?

  • – “Eredu pribatuak ekoizteko gaitasuna erakusten du, baina behar komunak kontuan hartu gabe”. Ados. Eta batzuean desados, eredu pribatuek, bankuak kasu, 60.000 milioi euro eskatu zizkielako estatuari, eta estatuak eman. Ez dut uste itzuliko dutenik. Bestalde,
    – “Eredu publikoak berdintasuna du helburu, baina ez da gai elikatzeko behar diren sosak lortzeko”. Desados. Munduan milioika ume hiltzen dira gosez edota gaixotasunez, milioiak dira hezkuntza bat jasotzen ez dutenak, eta milioiak sabai gabe lo egitera behartuak. Milioika ume horietako bakar bat ere ez da kubatarra. Kontutan hartuta 60 urteko blokeoa daramatela bizkarrean txundigarria da: kubatarrak badu etxe bat, elikadura, osasuna, hezkuntza eta energia. Hori gutxi balitz, krisi garai honetan haien buruaren kargu egiteaz gain gaitasuna daukate medikuak bidaltzeko munduko txoko ezberdinetara. Ereduak, beraz, funtzionatzen du, eta oso ondo gainera; pentsa blokeorik izango ez balu…
    – “Eredu komunak, autonomía eta elkarlana uztartuz nolabaiteko oreka lortzen du. Lan esparruan adibide garbiena eredu kooperatiboa da”.
    Ez da asko hitz egiten “euskal sozialismo” kontzeptuaz, eta ondorioz ez dauka definizio maila handirik. Ekonomia erantzunkizun partekatuarekin garatzea aipatzen duzu; zentzu horretan gure arbasoek jabetzarekiko zeukaten kontzeptua datorkit burura: jabetza baino, jasotako ondorengoei egoera onean pasatzeko ardura, eta gauza batzuk saltzeko debekua (https://zuzeu.eus/euskal-herria/euskal-erroak-maizter-baserrian/). Egun kooperatiba handiak daukaten praktika ikusita (azpikontratatu batek patroi bat izan beharrean pilo bat dauzkala), zenbait kooperatiba txikietan dago itxaropena, lan harremanak beste modu batean ulertzeko bidea. Kontua da praktika hori ezinezkoa dela plusbalia existitzen bada; eta talde txiki baten aberasteko nahia kolektiboaren kaltetan badoa… nork hartu behar du esku? Estatuak, ez?
    Guzti honetan sindikalgintzak izan dezakeen rola aipatzen duzu, eta ez naiz gai ikusten oraingoz hori bisualizatzeko. Krisi honetara mugatuta, sindikatuak, eta noski, sindikatuak sustengatzen dituzten langileak, prest agertu dira lanera joateko lan hau beharrezkoa bada koronabirusaren ondorioei aurre egiteko; era berean, osasuna lehenetsiz, beharrezkoak ez diren lanpostuetara ez joateko deia zabaldu dute. Patronalak eta gobernuak baino zentzu dezente gehiago erakutsi dute.
    Gauzak bat daukat garbi: gaur txalo egiten zaien langile “heroiko” horiek “builoso-berekoi-erasokor-biolento” bihurtuko dituzte komunikabideek, konfinamendua amaitutakoan haien lan eskubideak hobetzeko borrokari ekitean.

  • Estatuak ez zien dirua eman banku pribatuei banku publikoei baizik. Gehienetan ezkerreko politiariek kudeatzen zuten aurrezki kutxei.
    Eredu publikoaren xedea ez da berdintasuna, gizartea estatuaren menpe eukitzea baino eta horretarako jendea berdintzea ondo datorkie.
    Kubako eredua propagaganda hutsa da, mediku talde bat daukate munduan zehar bidaiatzeko errejimenari publizitatea emateko. Kubak ez du inolako blokeorik jasaten enbargo bat baizik.
    Kuban daukaten minimoak hemen ere betetzen dira.
    Gogoratu nahi dizuet Ospital publiko bat izan dela izurri hau gehiago zabaltzen lagundu duen gunea EAEn behintzat.

  • Ia… eta dirua eman eta gero Bankia eta BMN pribatizatu ziren; eta estatuak emandakoaren zenbait berreskuratuko du: %10, %20? Banco de Españari eman zitzaion dirutzaren atzean estatuko enpresa handien interesak zeuden.

    “Eredu publikoaren xedea ez da berdintasuna, gizartea estatuaren menpe eukitzea baino eta horretarako jendea berdintzea ondo datorkie”… Eredu publikoak ez duela berdintasuna nahi, baina azkenean berdintasuna lortzen duela? Ah, ba bale. Aizu, Erramun, zer esan nahi duzu, egun gizartea ez dagoela estatuaren menpe? Gaur goizean kirola egiteko gailuak, amazonen erositako aparatuak eta janaria etxeetara eramaten ari diren banatzaileak noren menpe daude ba? Ez al estatua lan egitera behartzen dituena, halako pandemia baten erdian? Kontua da gobernuak bozkatzen direla, baina IBEX35 enpresetako administrazio kontseiluak ez, eta horiek eragin handia dute gure bizitzetan. Adibidez, pandemia baten erdian beharrezkoa ez den lan batera joatea behartzen.

    “Kubako eredua propagaganda hutsa da, mediku talde bat daukate munduan zehar bidaiatzeko errejimenari publizitatea emateko”. Zalantza gabe, Erramun, EHn nagusi diren hedabideak jo eta su ari dira egunero “Kubako errejimenaren” propaganda egiten… “Mediku talde bat”… enfin. Zenbait ehundaka ari ote dira lanean Ekuadorren, Venezuelan eta Hego Amerikako beste hamaika txokotan; zenbait Afrikan zehar… Eta ez, Kuban dauzkaten minimoak ez dira hemen betetzen: osasun langileei (eta inguruan dauden garbitzaile, sukaldari, garraioari…) materiala falta zaie, Kuban hemendik hilabete batzutara bankuek ez dute jende pilo bat etxerik gabe utziko, eta inor ez doa lanera jakinda etxera kutsatuta itzultzeko arriskua daukala.
    “Gogoratu nahi dizuet Ospital publiko bat izan dela izurri hau gehiago zabaltzen lagundu duen gunea EAEn behintzat”. Hori nola interpretatu behar da, osasun sistema publikoaren aurkako argudio gisa, zeren eta “hori pribatu batean ez zen gertatuko”? Ez dut ulertzen zertara datorren komentario hori. Kutsatutako batzuen hariak ospitalera darama, zalantza gabe, gaixo sentitu zirenean nora joango ziren ba? Jakina da hasiera hartan ez zela protokolorik ezarri; kontua da ez dakit zenbait aste beranduago EAE eta Nafarroako gobernuek eta patronalek jendea bidaltzen dutela lanera, eta segurtasun protokolorik errespetatu gabe (edo garraioan, edo lanpostuan, edo bietan)

  • Benat Castorene 2020-03-26 10:12

    Beñat, aitortzen dut aipatzen duzun esaldi hura ez dela biziki ezplizitua liburuaren beraren kontestutik aterata, eta, bederen lehen hurbiketa batean, alderdi anitzetakoek bere egin lezaketela.
    Sinets nezazu liburu horretan aurki daitekeen lanari buruzko hausnarketa ez da gatu tipi baten pisa.
    Gainera esaldi hura nitarik datorke hain segur ez eta idazlearen ganik. Zure .erreakzioa ikusi ta, kontraproduktiboa dateke.
    Animo debatearen segipenerako. .

  • Espainiako banku horiek publiko izatetik pribatu izatera pasatu direnek agian hobeto funtzionatuko dute esku pribatuetan ikusita ezkerreko politikarien esku egon zirenean nola erori ziren.
    Bai estatuak dena bere menpean duenean, menpekoen artean erabateko berdintasunetik hur daude baina menperatzaileen agintea izugarri hazten da.Baina nik ez dut ezer egingo berdintasun mota horren alde eta are gutxiago estatu hau indartzearen alde. Gainera erabateko berdintasuna zergatik da ona?
    Kubako medikuak kanpoan dabiltzala lanean, seguraski desiatzen egongo ziren euren islatik irtetzeko. Uste dut gainera Kuban bi motatako osasun sistema dagoela. Eta zuk diozuna ezin da egia izan, Kubako osasun sisteman ez dela ezer falta alegia. Hain ona baldin bada zergatik daude gure artean hainbeste kubatar? Ahaztu egiten zaizu Kuba utzi edo abandonatu dutenen kopurua (miloiak?). Guzti horiek bueltatuko balira zein izango litzateke egoera? Denendako etxeak egongo lirateke?
    Kuban etxegabetzeko arriskurik ez dute izango, baina hemen ere arrisku hori ez da hain handia, eta Kubako etxeak eta hemengoak berdintsuak dira?
    Ospital publikoetan protokoloak ez zituzten bete, ba zer gehiago nahi duzu esatea. Ezkerreko politikariek ere euren seme alabak ikastetxe pribatuetara bidaltzen dituzte eta eurak ere ospitale pribatuetara joaten dira. Eta maila bateko funtzionarioek ere aseguru pribatuetan kotizatzen dute.
    Kutsatzeko arriskua txikiagoa izan daiteke kuban, baina isla bat izanda eta agiak zuk deitoratzen duzun”blokeoari” eskerrak ba errazagoa daukate.
    Kubako eredua Euskal Herrian? bakarrik Euskal Herrian edo Espainian ere bai? Nik ez diot ezer positiborik ikusten sistema horri.
    Eta beldurra ematen didate izurri honen kariaz sektore publikoa indartu nahi dutenek.

  • Badirudi Beñat, aberastasuna ekoizteko sozialismoak duen gaitasunari buruz ez gaudela ados. Zure postura defendatzeko Kubako eredua jarri duzu. Ez naiz zenbaki eztabaida batean sartzeko asmorik baina argi daukat kubatar beraiek direla beren egoaren buruz duten kriteriorik egokiena.

    Erramuni erantzunez aipatu duzun bezala “Kontua da gobernuak bozkatzen direla, baina IBEX35 enpresetako administrazio kontseiluak ez, eta horiek eragin handia dute gure bizitzetan”.

    Baina Kubako gobernua, IBEX 35 bezala ez da botoen bidez aukeratzen. Horrek ez al du eragin handia beren bizitzetan? Egoera hain ona bada zeren beldur daude erabakitzeko eskubidea kubatarren eskuetan ez usteko?

  • Gobernuak bozkatzen direla? Ez da egia, botoemaileek alderdi politikoei ematen diete botoa, zinegotziak, junteroak edo diputatuak aukeratzeko eta gero boto horiekin lortutako kargudunen arabera alderdiek erabakitzen dute gobernuko kideak nortzuk izango diren. Eta alderdi politikoak, erakunde oligarkikoak dira ez demokratikoak. eta alderdi politiko horiek funtsean estatuko aparatuaren parte dira, ez dira autonomoak, ez dira euren kideen kotizazioekin elikatzen, zergen bitartez eta bortxaz herritarrei kendutako diruaz baizik.
    Ibexeko enpresak eta gainerako enpresa kapitalistak akzionisten esku daude, eta akzionisten borondatea egingo dute ezta? Zer dago txarto horretan, zer daukazue kritikatzeko?Merkatu librean dirua irabazteko jarduera bat antolatzea, hau da enpresa bat sortzea diru publikotik (hiritarren poltsikotik) dirua ateratzeko (lapurtzeko) alderdi politiko bat antolatzea baino etikoagoa da.
    Bestaldetik nik ez dut ikusten egoera hobe batera eramango gaituen Ezker Indepedentistarik, txarrera ere ez egia esan.

  • Aupa Beñat:
    “Ez da gatu ttipi baten pixa”. Esamolde hori gorde behar dut! Coutroten lanarekiko interesa piztu didazu, ea itxialdi hau amaitzean liburua eskuratu dezakedan. Mila esker.

    Erramun:
    Horrela funtzionatzen dute gauzak egungo ekonomian, ezta? Etekina ematen duena pribatizatu eta aberastasunak esku gutxi batzuetan utziz, eta galerak ematen dituenean nazionalizatu eta zorra sozializatzen. Hori bidegabea herritarren gehiengoarentzat.
    Aukera berdintasuna ona da: kalitatezko hezkuntza bera jasotzeko denek eta segregaziorik eman ez dadin, ez daitezen egon etxe gabeko pertsonak eta etxeak pertsonik gabe, inor ez dadin zapaldua izan bere lanean… Aberatsak ospitale publikoetan artatuko balituzte ez lituzke murrizketak onartuko, ez horixe!
    Ez dut Kubarekin gehiegi luzatu nahi, ez baitzen hori artikuluaren xedea (onartuta nik atera dudala gaia): Kubatik jendea atera dela? Bai horixe, hori datu objektibo bat da; milioiak direla esatea ja… Kubatik jende askok ospa egin du, eta hori hedabideek asko aipatzne dute; ez hainbeste ondoren itzuli direnena. Bestalde, kuriosoa da nola bertatik alde egiten dutenak aipatzerakoan sistema sozialistaren porrota jartzen den mahai gainean. Aldiz, milioiak alde egiten dute haien herrietatik Europara (hemen bai milioiak direla), eta hor inor gutxik jartzen du auzitan kapitalismoaren porrota. Kubatik alde egiten duen jendeari galdetu beharko nioke zergatik egin duen ospa; baina hamaika herrialde kapitalistetatik hona datozenak heriotzetik ihes egiten datoz: gosetik, gaixotasunetik eta gerratik. Kapitalismoak bere muinean daraman lehengai metaketak sustatuko gerrengatik, hain zuzen ere. Bidenabar, milaka dira bizitza hobe baten bila azken urteetan hamaika tokitara ospa egin duten euskal gazteak, tartean osasungintzan dihardutenak. Guk ordaindu karrera, orain beste toki batzuetan lan egin dezaten. Gazte horiei lanbaldintza duinak zor zaizkie Euskal Herrian, eta hori osasun sistema publikoa indartuta lortuko da.
    Niri, aitzitik, guztia pribatizatu nahi dutenek ematen didate ikara, Erramun. Aberastasuna geroz eta esku gutxiagoetan pilatu, geroz eta okerrago egongo gara herritar kapa geroz eta handiagoak. Osasungintzara mugatuta, azken hamarkadetan egin diren murrizketek ikaragarrizko kaltea egin digute, are gehiago krisi honetan. Inor ez zegoen koronabirusari aurre egiteko prest, ados; baina osasun sistema garatuago bat bagenu baldintza hobeetan erantzuteko moduan egongo ginen.
    Azken iruzkinari erantzunez, argiarekin berdina gertatzen da, estatuko enpresa handiak bildu eta sudurraren puntan jartzen zaiena kobratzen digute, Europako prezio altuenak dauzkagu hemen, aseezina delako haien kodizia. Gizartearen oinarrizko beharrak asetzeko estrategikoak diren sektoreak gizartearenak izan beharko lirateke, eta ez gutxi batzuenak.
    Ondo izan

    Arantza:
    Ni ere ez naiz Kubari buruzko aditua. Ikusi eta jasotzen dudan informazioagatik erabakitze eskubidea askoz ere garatuagoa daukan lurraldea da. Galdeketa ugari egiten dira, eta beraien eguneroko bizitzan eragina daukaten hainbat gaien inguruko erabakiak hartzen dituzte. Ez, ez dute hauteskunderik egiten lau urtetik behin, baina hauteskundeak ez dira demokraziaren eta bizi duinaren sinonimo.
    Bestalde, gaur eta hemen, interesgarria iruditzen zait proposatu duzun eredu komunala, erantzunkizunetan partekatua, eredu kooperatiboa gakoa da herri honen ongizaterako.
    Eskerrik asko

  • Ez da egia osasungintzan gutxiago inbertitu denik. Asko gastatzen da, baina agian sektore publikoa kudeatzen dutenek ez dakite diru hori modu eraginkorrean gastatzen eta horregatik EAEn gaude egoera negargarri/barregarri honetan.
    Argiaren asuntoan ere ez daukazu arrazoirik: argiaren fakturaren zati handiena estatuak ezarritako tasetan joaten da. Kendu gobernuaren esku sartze hori eta merkeago lortuko genuke. Argiaren produkzio eta kontsumoaren merkatua ez da inondik inora librea.
    Eta “inor ez zegoen koronabirusari aurre egiteko prest” hori ere ez da egia, ondoen erantzun dutenak herrialde kapitalistenak izan dira; Singapur, Taiwan, Hego Korea, Japonia. Estatu horiek prest zeuden Covid19ari erantzuteko.

  • ” azken urteetan hamaika tokitara ospa egin duten euskal gazteak, tartean osasungintzan dihardutenak”
    Eta tarte berean milaka etorkin etorri dira gurera atso agurak zaintzera.
    Eta egoera hori nahiko surrealista da, dirua gastatu dugu hemengo gazteen formazioan eta dirua gastatzen dugu atzerritarrek ematen diguten zerbitzuak ordaintzen.Errealitate horren ondorioak euskaren egoeran ere somatzen dira. Baina finean dena de osasungintzan gastatzea. Gure gizartean osasungintzara diru pilo bat bideratzen da publikoa nahiz pribatua.
    Eta BPGaren zati handiagoa darabil estatuak. Gure inguruan estatuaren eskuartzea handitzea populazioaren pobreziaren gehikuntzarekin lotuta dago. Azken 40 urteetan aberastu diren gehienak administrazioarekin edo estatuarekin loturaren bat izan dutenak dira: politikariak, eraikuntzako enpresak, hornitzaileak, enpresa publikoetako sasi gerenteak, funtzionario munizipalak, eskola publikoko irakasleak, ertzainak, polizia munizipalak, txiringito ilun askotako enplegatuak, telebista publikoaren babesa duten kiroletako profesionalak, Osakidetzako funtzionarioak…
    Eta guzti hori berdintasunaren izenean gertatu da. Baina niretako pribilegio horiek estatuaren menperakuntzan oinarritzen dira ez lehia sano batean.
    Horregatik publikoa defendatzen zabiltzatenok egoera injusto horren konplizeak zarete, agian intentzio onakin baina ez dakizue ze munstro ari zareten elikatzen…
    Ah! eta dirudienez Kubaren parean jarri gara, guk ere medikuak esportatzen ditugu.

  • Benat Castorene 2020-03-26 18:16

    Ez banaiz oker debate honetan ez dut gauza ikusi baizik ikusi produkzioaren deslokalisatzearen azken hamarkadeko fenomenoaz.
    Behar orduan masken eta testen eskasiaren kari, beste merknatzia asko bezala txinan eginak baitira , Macronek krisiaren aurreko ekonomien ahuleziari buruzko etorriko zaion salaketa segituan ikusi zuen eta “hitz erdiz” iradoki du gauzak alde horretatik aldatu beharko zirela, bihar ezin zuela gaur bezala izan..
    .Zer pentsatzen duzue merkantzia produkzio mundu zatiketa geografikoaz .gobernu eta enpresa mota desberdinen abantail konparatiboetaz hitz egiten duzuen zuek?
    .

  • “Galdeketa ugari egiten dira, eta beraien eguneroko bizitzan eragina daukaten hainbat gaien inguruko erabakiak hartzen dituzte”. Hori justifikazio kaxkar bat besterik ez da.

    “ez dute hauteskunderik egiten lau urtetik behin, baina hauteskundeak ez dira demokraziaren eta bizi duinaren sinónimo”. Ados, baina lau urtetik behin herritarrei ematen bazaio aukera gobernua bermatzeko ala aldatzeko, askoz hobeto eta demokratikoago, ezta?

    Ekonomiari buruz. Aurrerapena lortu duen alderdi komunista baten agindupean dagoen estatu bakarra Txina da.
    “Hobe pobreak izatea sozialismoan aberatsak kapitalismoan baino” adierazi zuen Maok Iraultza Kulturalean.
    Deng-ek alderantziz: “Aberatsa izatea loriatsua da”. “Ez du axola katua zuria edo beltza den; garrantzitsuena saguak arrapatzea da.”

    Xulio Riosek, txinatar prozesuaren analista batek, esaten digu SEKTORE PRIBATUAK rol garrantzitsua betetzen duela gaur egun munduko bigarren ekonomian. Iturri ofizialen arabera:
    Zerga sarreren % 50 baino gehiago
    BPGren % 60
    Berrikuntza teknologikoaren % 70
    Hiri-enpleguaren % 80
    Lan berrien eta enpresa berrien % 90.
    Eta hori guztia baliabideen %40arekin soilik.

  • Errealitatea 2020-03-27 00:52

    “Singapur, Taiwan, Hego Korea, Japonia.” Txina, 2 hildako milioi biztanleko. Italia, 136 hildako. Espainia, 93 hildako. “Merkatu librearen” sinesleei lezio ederra emango die errealitateak aurten…

  • Errealitatea 2020-03-27 01:08

    Dena dela irudi nahiko trauskila gurea, publikoaz/pribatuaz hizketan ezer publikorik ez dugun artean, kapitalistak hemendik, sozialistak hortik… mila bandera eta sinbolo eskuartean desertuan gaudelarik. Noren politika publikoetaz ari gara? Noren merkatuez? Gure estatua eduki artean ez dakit zertaz ari ohi den jendea hizketan…

  • Erramun:

    Bai, gutxiago inbertitu da osasun sitema publikoan: lehen publikoak ziren zerbitzu publikoak pribatu bihurtu dituztelako, langileen soldatak okertu edo izoztu direlako azken urteetan, eta kasu askotan ohe kopurua biztanleria ratioarekin alderatuta baxua delako. Zumarragako ospitaleak 130 ohe inguru (124 esango nuke, zehazki) dauzka, 100.000 lagunentzat. Ohe bat 806,6 biztanleko. Alderaketa bat egiteagatik, Frantziak (eta Frantzia ez da paradisua) bere BPGaren %11,5a bideratu zuen osasungintzara, eta EAEk urteak daramatza %8,7an Iruditzen bazaizu arazo honen irtenbidea sektore pribatuan dagoela erabat oker zaude.
    Argindar enpresetatik gobernuaren eskua kendu? Alderantziz izan beharko da ba? Edo ez duzu ate birakarien berri izan?
    Inor ez zegoen prest honi aurre egiteko. Batzuk besteek baino lehenago erreakzionatu dute, eta batzuen osasun sistema besteena baino egoera indartsuagoan dago, hori da kontua.
    “dirua gastatzen dugu atzerritarrek ematen diguten zerbitzuak ordaintzen”. Ez dakit ezta nola erantzun ere esaldi horri (bidenabar, zenbait euskaldun daude prest zaharrak zaintzeko, zainzuriak biltzeko, arrantzara joateko?). Eta osakidetzako eta eskola publikoki irakasleak “aberastu” egin direla esatea… ez dakit non bizi zaren. Amaieran emigratu duten osasun langileak misio zehatz bat egitera doazen Kubako mediku internazionalistekin konparatzea erabat tokiz kanpo dagoela iruditu zait. Begi bistakoa da eredu pribatuaren defendatzaile sutsua zarela. Zorte on horrekin, ordaindu dezakezun bitartean.

    Arantza, ez naiz hemen jarri behar azaltzen zer den estatu komunista bat eta zer den proletargoaren diktadura edo langileen demokrazia, ez daukat goiz osoa; ziurrenik, gainera, oso ondo dakizu. Zeri deitzen diozu aurrerapena? Pertsonaren eguneroko beharrezko beharrak eta zereginak bermatzea ez al da aurrerapena: lana, etxea, hezkuntza, elikadura, osasuna, energia… Kubak ez du bere potentzial osoa askatu, iritsiko da eguna. Zuk lau urtero bozkatzeko eskubidea daukazu: demokrazia batean bizi zara? Zure eta zure ondorengoen oinarrizko beharrak bermatuta daudela uste duzu? Txinari buruz ekarri dituzun datuak argigarriak dira oso, baina niretzako ez da batere eredu ekonomiko erakargarria (horregatik galdetzen nizun zer den aurrerapena zuretzako).

    Errealitatea: justuki hortaz ari naiz artikuluan. Krisi honek dena jartzen du zalantzan, dena birformulatu. Herri honen burujabetza beharra are gehiago azaleratu beharrean gaude, eta borroka gogorra piztuko da konfinamendu amaieran: autonomia txiste bat dela demostratu delako erabat, poliziaren gehiegikeriengatik, aberatsen diru gosearengatik, osasun sistema ahul bat daukagulako… Gauzak aldatzeko grin horrek independentismotik soilik izan dezake etorkizuna, estatu barneetan ezinezkoa izango baita.

  • Egia da krisiek zalantzak sortzen dituztela baina aukera berriak ere irekitzen dituzte. Krisi honetatik ondoen ateratzeko beharrezkoa ikusten dut ezberdinen arteko elkarlana. Baina lan hori modu eraginkor batean garatzeko, garrantzi handia ematen diot helburu zehatz eta komun baten identifikazioaren premia.

    Une egokia iruditzen zait zer nolako zentzua ematen diogun “komun konzeptoari” buruz eztabaidatzeko. Zabalduen dagoen iritziak, komuna propietate publikoarekin identifikatzen du. Ez zait ikuspegi egokiena iruditzen. Aberasgarriagoa litzateke publikoaren balioa, gizarteari prestatzen dion onurari uztartuko bagenu. Hau da, “zerbitzu publiko” bat hobeagoa izango da gizartearen ongizateari aportatzen dion neurrian.

    Baina asmo abstraktu batek zehaztasunik gabe ez dauka zentzu handirik. Ezinbestekoa da “zerbitzu publikoa” baloratzeko beharrezkoak diren kriterioak zehaztea. Hasteko bi aipatuko nituzke: zerbitzuaren kalitatea eta lan baldintzak.

    Adibide bat. Herri batean, ikastolak janari zerbitzu bat behar du. Zerbitzu hori eskuratzeko edozein aurkeztu daiteke, administrazioa bera, enpresa pribatua, edo herritarren arteko sortutako kooperatiba bat. Epaitzeko kriterioa argia eta berdina litzateke denontzat eta onenak irabaz dezala.

    Beñat Castorene: “Zer pentsatzen duzue merkantzia produkzio mundu zatiketa geografikoaz .gobernu eta enpresa mota desberdinen abantail konparatiboetaz hitz egiten duzuen zuek?”
    Logika komunal hori ere zabaldu daiteke produkzio industrial mailan ere. Produktu onak ekoizten eta lan baldintzak egokiak garatzen diren neurrian, administrazioak “sosak” jarri beharko lituzke lanpostuak sortzen eta eusten laguntzen duten proiektoak sustatuz eta nola ez, lana baloratuz eta lantoki salmenta eta espekulazioari aurre eginez. Globalizazioaren aurrean ekoizpen industriala gure lurraldean sustraituz.
    Gakoa, publikoaren konzeptoa, ematen duen zerbitzuaren arabera baloratu beharko genuke. Hori da benetako zerbitzu publikoa.

  • Autonomia txiste bat dela demostratu delako diozu, eta egia da,baina abetzaletasunaren izenean hautesleak Madrilera bidali dituzten diputatuek erakutsi duten menpekotasuna ere txiste bat da. Uste baduzu, Beñat, horiek kudeatutako ekonomiak hobeto funtzionatuko duela erabat oker zaude. Eta badakit non bizi naizen eta badakit administrazio publikoaren enplegatuek, sektore pribatukoek baino lan gutxiago egin eta gehiago kobratzen dutela, eta aparteko abantaila pilo bat dauzkatela( urte sabatikoak, maileguak, bajak hartzeko erraztasunak, euren semealabendako bekak lortzeko trikimailuak, egun libreak…) eta ondorioz aseguro pribatuak, bigarren etxebizitzak…Holakoak gainera ezkertiarrak dira, independistak baino gehiago autonomistak. Eta zure utopia erabiliko dute euren klase posizioak indartzeko. Baina kontuz euren pribilejioak ikutzen ez dizute utziko.
    Diru gosea “aberatsengan” bakarrik ikusten baduzu bai zaudela erabat oker. Ekonomia librea da benetako pobreak sagarroi horiengandik askatuko dituena

  • Benat Castorene 2020-03-27 18:15

    Arantza, eskerrik asko ene gomitari erantzuten hasirik.
    Diozu « Logika komunal hori ere zabaldu daiteke produkzio industrial mailan ere »
    Hortan da koska.
    Ez da erraza izanen Logika komunala produkzio maila osoan zabaltzea. Herriko enpresa tipi eta ertainen arloan posible liteke beharbada bainan hauek askotan enpresa haundi transnazionalei saltzen diete beren ekoizpenak..
    Eta momentuz bada industria transnazionalearen arlo harek ( pribatu edo koopertibistak) ez du ezagutzen kostuen lege tiranikoa baizik edo gehien bederen…
    Beraz estatu batek bi ataleko programa ukan behar luke bi industria arloentzat.zeren eta momentuz eta hain segur denbora luzez ere bi arloen beharra baitugu. Izan ere banaiz oker EAEko industria biziki “globalisatu”a dago. Esportazioetarik bizi da hein handi batean eta ezin da egunetik biharamunera aldatu kanpo merkatutikako dependentzia « gehiegizko » hura.
    Kontsumoaren aldetik :
    Nola Pazko garai honetan Bilbotarrei eros arazi Baztango bildotskia Zelanada berritik erdi prezioan datorrelarik ?
    Gainera horrengatik ez naiz segur aski bildots aurki daitekeen EHan.

  • Piszinara botako dut nere burua Beñat. Gutxienez irrifar txiki bat egitea lortuko dugu.
    Bidea hasteko aztertu eta adostu beharko genuke zer kriterioak bete behar dituen enpresa batek, “komunal” edo “zerbitzu publiko” izendapena lortzeko.
    Adibide errez batekin hasi gaitezke. Nik enpresa bat daukat eta administrazioak ematen dituen diru laguntzak eskuratzeko, “zerbitzu publiko” izendapena lortu behar dut.

    Eta asmo horrekin txosten bat aurkezten dut. Eta horrelako balorazioa lortzen du:

    Lehiakortasunarengatik: 6
    Lan baldintzengatik: 7
    Balio erantsiagatik: 7
    Azterketan eta produkzioaren inbertsioarengatik: 6
    Bertako herriaren ekintza batzuk bultzatzeagatik: 8
    Langileen partehartzeagatik: 5
    Guztira: 39 puntu.

    Eta horren arabera diru laguntza eskura dezaket. Eta adostutako epe batean beste balorazioa egingo digute “zerbitzu publiko” izendapenarekin jarraitzeko.

    Betebeharreko baldintzak:
    Irabaziak lan zuzenaren bidez lortzeko konpromisua.
    Enpresaren salmenta ezingo da egin administrazioaren baimenik gabe.

    Ez ginateke hutsetik hasiko. Eredu kooperatiboa hor dago.

  • Benat Castorene 2020-03-28 08:41

    Arantza, ondo daakigu pizinaren hegian iguzkia hartzen egoiten direnek ez dutela sekulan igerikan ikasiko
    Enpresa komunalaren titulu merezitzeko kriterio horiek .arrazoizkoak dirudite bainan denak zehaztekoak dira.
    Adibidez hasiera naterako zehazten ahal bazinu nola defini « lan baldintzak » deitzen duzun hura ?
    Horiek hola, ez duzu oraindik erantzun ene galderei, hau da, gaurko produkzioaren mundu zatiketa orokortuari ?
    Bestela esanda
    Ez ote da gehiegizkoa denentzat salbu eta multinazional batzuentzat eta salbu gure joera kontsumistarako ?
    Jakinda ekonomian mundu harremanak beharrezkoak direla hein batetaraino, ez ote dugu landu behar independentzia ekonomiko jakin bat politikoarekin batera ?
    Zure enpresa komunalaren balorazioan ez ginezakeia gehi kriterio bat egindako produktuari edo zerbitzuari dagokienez ?
    Bistan da interes komunalaren ikuspuntutik, adibidez :
    Bizikleta, KBaren kontrako maskak eta testak, bildoskia, gasna, agroturismoa 10
    Hegazkingintza, Automozioa 5
    eta Aisialdiko herri arteko bidai exotikoak 3
    Dena litzateke eztabaigarria eta erregularki ajustatu beharra Herri komunitatearen behar erreal eta serioen araberan.

  • Planteatzen dituzun galderak zentzuzkoak dira. Saiatuko nahiz erantzuten.
    Baina uste dut egokiena garrantziaren arabera jarraitzea dela.

    Komunalaren adibidean azpimarratu behar dugu batez ere betebeharrezkoak diren baldintzak. Usten dut hortik abiatu beharko genukela eztabaida.
    – Irabaziak lan zuzenaren bidez lortzeko konpromisoa
    – Enpresaren salmente ezingo da egin administrazioaren baimenik gabe

    Zergatik dira garrantzitxuak? Komunalaren oinarriak (zerbitzu publikoa bezala) betetzen dituztelako:
    – Etekina lan zuzenarekin uztarzen duelako
    – Ondasunarekiko espekulazioari aurre egiten diolako
    – Bertan sustraituz deslokalizazioa saihesten dutelako

    Lan baldintzak. Alde batetik denbora eta esfortzua daude, bestetik diru saria. Biak kontuan hartu beharrekoak eta baita enpresa bakoitzaren egoera ere. Agian lehen erreferentzia bezala ingurukoa izan liteke. Interesgarria litzateke enpresaren irabazietan ere parte hartzea.

    Konsumismoa. Erabat txertatuta dago gurean. Publizitatearen bidez zabalduta dago, gero eta gehiago irabazteko helburuarekin. Baina erruaren zati handi bat guk daukagu. Pekaturik libre dagoenak…

    Independentzia ekonomikoa eta politikoa. Komunalaren ezaugarri bat pluraltasuna da. Pertsona ezberdinek elkarlanean komun batean. Niretzat komunalaren esparru egokiena herrigintzan dago. Beste aldetik, administrazioak zergak biltzeko orduan ez du ideologiarengatik bereizketarik egiten. Eta laguntzak emateko orduan ere berdin behar luke.

    Beñat, ez diezaogun urik kendu piszina komunalari, batez ere, bete baino lehen.

  • Benat Castorene 2020-03-30 10:22

    Arantza
    Beude beraz ene galderak
    Goazen garrantziaren zure bidetik.
    Interesgarria litzateke esplika dezazun deitzen duzun « irabazia lan zuzenaren bidez lortzea »
    Bestetik sarri aipatzen ditugu « lan zuzena » eta « lan baldintza »bi erramolde hauek.
    Beraz hausnarketaren oinarri finko bat edukitzeko, ezulertuak ekiditeko, ez litzatekea garrantzitsua ere definitzea « lana » zer den ?.mesedez proposamen labur eta behin behinekoa nahikoa litzaiguke
    Aldi honetako ene galderak mugatzeko: :
    Zergatik iradokitzen duzu bada ura kendu nahiko nukeela gure pizina komunal erdi betetik ?
    Aurretik, eskerrik asko

  • Kaixo Beñat.
    Lan zuzena. Nik esango nuke, lana ekoizpen bat lortzeko bitarteko bat dela. Eta lan zuzena ekintza horretan parte hartzea.
    Adibidea. Enpresa batean: bulegariak, mekanikoak, informatikoak, teknikoak, komertzialak… Lanaren bidez aurrera ateratzen parte hartzen duten guztiek lan zuzena osatzen dute.
    Lan baldintza. Enpresari eskeintzen zaion lana eta bertatik jasotzen den onuraren erlazioa.

    “Zergatik iradokitzen duzu bada ura kendu nahiko nukeela gure pizina komunal erdi betetik ?”
    Iradoki nahi izan dudana zera da: Praktikoak izateko, garrantzi handien duten konzeptutik abiatu beharko genukeela eztabaida. Ez dira hainbeste eta horiek dira komunalaren sustraia osatzen dutenak.

    Hasteko, “publiko kontzeptua” aztertzeko zein da ikuspuntu egokiena? Propietate aldetik ala gizarteari prestatzen dion zerbitzuarengatik? Hori ezer baino lehen. Eta bigarrena dela onartzen badugu bakarrik, aurrera jarraitzeko aukera izango genuke.
    Hurrengo urratsa. Nola zehaztuko genituzke ezinbestekoak liratekeen komunalaren ezaugarriak zerbizu publikoaren ikuspegitik? Nire iritzia eman nuen:
    – Orokorrean, irabaziak lanaren bidez
    – espekulazioari aurre eginez
    – deslokalizazioa saihestuz

    Praktikoena orden hori jarraitzea iruditzen zait.

  • Benat Castorene 2020-03-31 09:33

    Kaixo Arantza
    Ekonomia eta enpresa komunalaren zure ezaugarriekin nahikoa alde naiz eta sinesten dut ere teorian enpresaren jabetza formatik aske direla. Teorian diot zeren eta, egia bada enpresa tipietan, aldiz handietan, hobeki egokitzen baitira praktikan herriko kooperatibari enpresa patronalari baino. Nahiz kooperatibek berek ere baduten orai besteekiko mimetismoz eta mundu konkurrentzia borrokak eraginda merkatu globalisatuaren aurrean jokatzeko joera bat besteen.bezalatsukoa
    Nahi nuke itzuli sorpresaz atera dizudan emaiten duzun behin behineko « lanaren definizio » ra. Izan ere Iduritzen zait zure enpresa komunalaren kontzeptuarekin bat ez doala. Defendatzen duzun enpresa komunalak lanaren definizio sakonduagoa merezi luke… .
    « …lana ekoizpen bat lortzeko bitarteko bat dela… » ez ote da Ekonomia liberalaren « facteur de production »aren ideia ?
    Hau da, besteen arteko faktorea eta beste horiekin truka daitekeena ?.
    Oso gutitan dut ikusi lanaren definizio seriorik, Ez ote berez kuriosoa ?
    Alta, ez baniz oker, lana da zerbait zentrala da gizakiarentzat eta parte hartzaile sentitzen den bere Herri edo komunitatearentzat. Hausnarketaren abiapuntua izan behar luke. Ez ote ?
    Beharbada denbora piska bat hartu behar ginuke biok gure definizioak xorrozteko edo pikoan ezartzeko.
    Adeitsaunez .

  • Aupa Beñat.
    Gauz bat da lanaren didez ekoizpena sortzen dela esatea eta bestea nola banatzen den ekoizpen hori. Nola askatu korapilo hori?
    Propietateari, etekinak bereganatzeko ematen zaizkion eskubideek gaurko egoerara ekarri gaitu.
    Beste aldetik, uniformizazioaren izenean, bakoitzaren lana kontuan arte gabe egitea bidezkoa al da?

    Agian “lan zuzena” ulertzeko modu onena gurean ohi izan den adibide baten bitartez egitea izango da.
    Gure komunalaren partehartzaileei buruz hauxe esaten zen: “DUEÑOS DEL CIELO, PERO NO DEL SUELO”. Lanaren emaitza agertzen zenean (adibidez, garia zeruraldea abiatzen zenean) lur eremu hori landu duenak soilik eskura zezakeen gari hori. Komunala ez zen gestionatzen propietate ikuspegitik, baizik eta komunitateari eskeiniko ziokeen onuraren ikuspegitik.

    Eskubideak eta betebeharrezkoak beren artean adosten zituzten eta eredu horrek mendez mende irauteko gaitasuna erakutsi du.