Iparraldearen atarramentuaz

Akordatzen ote da inor hitz honek esan nahi duenaz? Areago, Iparraldean egongo ote da inor atarramentu hitza ezagutzen duenik, erabiltzen duenik?

Ez nuke neurriz gain probokatzerik nahi, baina egia da etsiak jota nabilela aspaldion eta ez diodala Aberri Txiki eta Aberri Handiaren kontu horri itxura oso onik hartzen. Ulertzen dut Peio Etcheverry-Ainchartek bere hitzaldian dioena. Euskaltasunaren gainbeheraren kronika da bere hitzaldia, azken finean. Grandeurraren lilura erogarria! Frantziaren erakarmenaren handia! Agoniazko hilzori luze baten kontaketa da egiten duena, frantsestasunak euskaltasuna irenstearen kronika.

Aitor dezadan azkar: Iparraldekoak ditut semea eta alaba,  ez haiei esan ez direnik hala. Baina Kike Amonarrizek dioen bezala, Andorra txiki bat da Hendaia guretzat. Erran nahi baita, ez hango eta eta ez hemengo, bietako eta ez inongo. Horixe da gure seme-alaben Iparraldeko sorleku eta bizitokia: mestizaiaren nahasmena, mugako izate lohia, arroztasunaren paradisua, sasikoaren berezitasuna…

Eta hala, ere, mihi luzeek diotenez, Seaskako kolegioan hendaiarrak dira jolasorduan euskarari gehien lotzen zaizkienak. Mintzaira dute Sarako ikaskideen arras desberdina, baina mintzo dira egun osoz, erabili egiten dute eurek dakitena. Antza.

Atzo Itxasun izan nintzen, han eta hemen ibili nintzen euskaraz galdezka, baina ia denak agertu zitzaizkidan frantsesak. Bertako lagun bati esan nionean harrituta nengoela mundu guztia erdaraz ikustean, erantzun zidan halaxe daudela gauzak Iparraldean, eta ea egon nintzen joan zen igandean Nafarroako Egunaren ospakizunetan, Baigorriko herrian.

Ezetz,  nik. Eta berak arrapostu: %80 zirela Baigorriko festan Hegoaldekoak. Eta eurak, Iparraldekoak, denak lanean, antolakuntzan, tabernan, txotxongiloetan…

Ulertu nionez, Hegoaldekoentzat antolatutako parke tematiko jasanezin batez ari zitzaidan. Benetakotasunik gabe sustengatu ezin den zerbaitez. Eta halaxe zabaldu nuen twitterren lagunak esandakoa. Kontsolamendu bila nenbilen txioka, nolabait.

Baina bai zera, hemen ez da gozorik inorentzat. Jaso nituen lau erantzunetan, Ipar eta Hegoaldeko jendearenak, dena zen are gaitzago. Batek aipatzen zuen Itxasuko gerezien kontsumitzaileak Hegoaldekoak direla baina diruak Itxasukoek biltzen dituztela. Beste batek Urepelgo jendeak Front Nationali ematen diola bozka, etc., etc. Dena mingots edo, gutxienean, trakets gurean, eta hori ez dudala aipatzeko asmorik zein den Iparraldearen irudia Hegoaldekoentzat…

Frantziar eta Iparraldeko askorentzat Donibane Lohizunen eta Urruñan amaitzen da Iparraldea. Hortxe daude muga egiazkoak. Horrela bakarrik uler daiteke Herri Urrats Senpereko zuloan antolatzea urtez urte, iritsi ezinda, gelditu ezinda, irten ezinda… eta ez Hendaian, sarbide eta ibilbide handiagoak dituenean, jende gehiago etorriko litzatekeenean… Ene uste ezjakinaren arabera, prefosta.

Hendaia Espagne da, jakina. Gurinaren ordezko olio usainean ere antzematen zaio hori. Baina nago, desmartxa honetan,  ez ote diren sasikume hendaiarrak izango Euskal Herriari eutsiko dioten azkenak, Pays Basquean.

 

ALUA MUNDUA ! Idazlea, kazetaria, gidoigilea, blogaria... Euskaldunon Egunkaria eta ZuZeuren sortzaileetakoa. ETBn hamaika saio zuzendu eta aurkeztutakoa. (Argitaratutako Liburuak)