Euskaraldia eta Sortuko kide J.Albarez

Euskaraldia eta Sortuko kide J. Albarez –

Euskaraldia eta Sortuko kide J. AlbarezArgiako blogetan lehenik, ZUZEUn ondoren, irakurri ahal izan ditugu zure hausnarketak, orain antolaketa lanean den Euskaraldiaren ingurutik, ezen ez hainbeste Euskaraldiaren gainean. Joan den azaroaren 23an aurkeztu zuten egitasmoa bateraturik Bilboko Arriaga Antzokian (egitasmoaren sustatzaile izango diren erakundeetako beste hainbat kiderekin batera), ondokoek:

  • EAEko Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak,
  • Nafarroa Garaiko Gobernuko Herritarrekiko eta Erakundeekiko Harremanetako kontseilariak,
  • Iparraldeko Euskararen Erakunde Publikoko presidente eta Herri Elkargoko Hizkuntza Politikako presidenteordeak,
  • Euskaltzaleen Topaguneko lehendakariak,
  • Kontseiluko Idazkari nagusiak,
  • Lasarteko Ttakun euskaltzaleen elkarteko kideak, eta
  • Euskaraldiaren koordinatzailea eta Euskaltzaleen Topaguneko kideak.

Zu berriz kezkatua ageri zatzaizkigu ‘PNVk’ (ez EAEko Jaurlaritzak edo bestek) ‘akordio estrategiakoa’ egin duelako ‘Topagunearekin Euskaraldiaren inguruan’. Eta zuk zintzo argitu nahi dizkiguzu PNV halakoetara bultzatzen bide duten arrazoi ezkutuak (‘Zeintzuk dira PNVrentzat Euskaraldiaren benetako helburuak?’, iragarlea zu). Lehen inpresio batean iruditu zait nahiago ote zenukeen PNV Euskaraldiaren kontra balego. Argi kontrajartzen dizkiguzu ‘herri ekimenaren’ helburuak eta PNVrenak:

  • Herri ekimenak euskararen erabilera areagotzea du helburu nagusitzat,
  • baina PNVren benetako helburuak beste batzuk direla pentsatzen dut.

Eta PNVren hiru helburu / arrazoi iragartzen dizkiguzu zure ‘ustekoak’:

  1. Aipatu gabeko lehen helburua, berak [PNVk] kontrolatuko lukeen euskalgintzaren eredua hegemonikoa bihurtzea’.
  • PNVek historikoki euskalgintzan inoiz izan ez duen hegemonia eskuratu nahi du Euskaraldiaren bidez.
  1. Bigarren arrazoia [helburua], bere sozioa den PSErekin -eta PPren babesarekin- EAEn burutzera doan hizkuntza politika alorreko atzera pausuaren aurkako erantzun soziala neutralizatzea’.
  • Garbi argitzen diguzu gainera, PNVren estrategia ‘euskaltzale edo’ hori ez dela Euskaraldira mugatzen, zu igarle: ‘Atzera pausu horien aurreko kritika soziala neutralizatzeko operazioak beste bi zutabe izango ditu: Eusko Ikaskuntzaren mendeurreneko Kongresua bata eta Euskara Batuaren 50. urteurrenarena bestea.
  1. Azkenik, PNVren hirugarren arrazoia, gainerako esparru politiko nagusietan bezala, Euskaraldia 2019an burutuko diren Hego Euskal Herriko Udal eta Foru Hauteskundeei begirako urtebeteko kanpaina erraldoia bihurtzea’.

Makiaveloren ikasle on denok. Ez dakit zein hobe, zu ala PNV, biok… Baina denok dakigu nolakoa den bizitza… Edozeinetara, areago argitzen diguzu ‘zergatik bultzatzen du[en] hain esku zabal PNVek Euskaraldia’:

  • Lehenik eta behin, euskararen normalizazioaren ardura herritarraren bizkar jartzen duen kanpaina delako, […] eta ez Gobernuarengan [h.d. EAEko Gobernuarengan esan nahi duzu eta ongi ulertzen da hala] edota honek bideratzen duen hizkuntza politikarengan.’
  • Euskara gehiago erabiltzen ez bada, ez da nagusiki herritarren edo euskaltzaleen konpromiso faltarengatik, PNVren hizkuntza politikaren porrotarengatik baizik.
  • Ez dago inon beraiek [PNVk] zuzendu eta porrot egin duen hizkuntza politikarekiko kritikarik Euskaraldian.
  • Gobernuaren ardura baztertzen duen kanpaina da Euskaraldia. Horregatik babesten du PNVk.

P. Abarkak Maixu Juani iradoki legean, bakoitza bizi gaitu gure zoroak, eta nik, zure guztia irentsi ondoren, zuzen edo oker, baina erraz diagnostikatuko nizuke PNVren aurkako alergia, fobia, paranoiaren batek jota bizi ote zaituen. Ez dakit horretarako txertorik badagoen, eta badakit gainera ez zarela halako gaitzik jasaten duen bakarra gure artean. Baina komeniko litzaiguke halako eritasunetarako antidotoa ere aurkitzea gure herri euskaldunaren mesedean

Hobeto edo okerrago aritu, batean edo bestean zintzoago edo ilunago, nik garbi dut gure herri euskaldunak aurrera egingo badu bateko eta besteko euskaltzale eta abertzaleei esker egingo duela, eta gure benetako arerioak ez direla aurkitzen PNVren lerroetan, eta ezta ere Sortu edo ezker abertzalearenetan (nahiz guztietan ere baden zer hausnartua –ikusi besteak beste ZuZeun bertan J. Albarezen artikuluari eginiko zenbait erantzunetan–). Oraindik orain gure benetako etsaiak Madril eta Paris dira, eta gure lurrean soilik Espainiako eta Frantziako interesak defenditzen dituztenak.

Eta bai:

  • Herritar euskaldun eta euskaltzaleok, euskaldunon komunitatea gara euskaraz egin behar dugunak gure mesedean, eta Euskal Herrian, beti, eta alde guztietan.
  • Eta azkenean, berdin izango dio hala egiten badugu ‘desobedientziaz, erresistentziaz eta ekintza zuzenaz’, edota ‘obedientziaz, erresistentzia barik eta ekintza bihurriz’, egiten dugu bitartean.
  • Gure arteko erdaldun hutsek euskara ikastera behartuta egon beharko lukete neurri berean, denon arteko bizikidetza linguistiko demokratikoaren izenean (ez gu bakarrik derrigortuak orain bezala ‘erdarak’ ikastera; hor ez da demokraziarik).
  • Eta horretarako guztirako noski, bertako gobernuek hartu behar dituzte bere ardura eraginkorrak.
  • Hala nola, Parisko eta Madrileko gobernuek ere, azken mendeetan eragin diguten hizkuntza kaltetze, urritze eta gutxieste politiken ordain.

Eta ez:

  • Euskaraldiak ez dio kulpa ematen ‘PNVren hizkuntza politikaren porrotari’. Baina ezta ere ‘Sortu edo ezker abertzalearen politikaren porrotari’.
  • Bada, EAEn azken berrogei urteotan ‘hizkuntza politikaren porrota’ egon bada, gu denon porrota izango da gure neurrian, PNVrena, ezker abertzalearena. Eta gure aurkako espainolisten irabazia.
  • Baina azken aldian ‘euskalgintzako’ sektore denek, edo gehienek bederen, aitortzen dute, EAEn eta Nafarroa Garaiko iparraldean –eremu euskaldunean– sekulako aurrerapausoak eman ditugula –are Nafarroa Garaiko eremu gaiztoki deitu ‘misto’ eta ‘erdaldunean’ ere (Edota zu ez zaude horretan ere ‘euskalgintzarekin’ ados?). Horregatik ahaztu beharrik gabe, gure oraindiko gabezia eta ahulezia ikaragarri guztiak.
  • Eta munduan, Israelgoen ondotik, hizkuntza berpizte eraginkor eta miretsion arrakasta izan baldin bada, hau ere, gu denon arrakasta izango da geure neurrian, PNVrena, ezker abertzalearena… Eta aldiz, gure aurkako espainolisten galera. Ala ez?
  • Bestetik, ‘PNVren hizkuntza politikaren porrota’ baino ez aipatzeak, zuk diozun bezala Euskal Herri osoko kontu batez ari garenean –EAEz, Nafarroa Garaiaz eta Iparraldeaz batera–, zuk arreta PNVren politiken porroten gainera ekarri nahi izateak, eta ez aipatzeak ere oraintsu arteko Nafarroa Garaiko indar eta gobernu espainolistak, edota iparraldeko administrazio ezin frantsesagoak, ezinbestean dakarkit berriro gogora zure zaindu beharreko higuin, hipersentsibilitate eta monomania hori PNVren kontra, zuk nahi edo ez EAEko herritarren artean batez beste ‘ezker abertzalearen’ babes bikoitza edo hirukoitza duena. Ala zurea ez izan arren, PNVren politika abertzale/euskaltzalea defendatzen duten horiek ez ote dira ‘herri’? Edota hasuek ere, PP eta PSOEri, eta orain Ahal Duguri ere, babesa ematen dioten herritarrak bezain espainolista eta anti-euskaldun dira, edo are espainolistagoak agian, zuri jarraiki…?

Behin osatuko dugu (bueno, hor dago Gure Esku Dago ere) modu bateko edo besteko abertzaleen, euskaltzaleen arteko ekitasmo bateratua, eta zu igeri lerroz azpitik eraso eginez, bonbaketa ederra. Zuk Txillardegi aipatzen duzu, eta niri ere aipatzeko gogoa datorkit zure artikuluaren harira, hark beste egoera batean ausart galdetzen zuenean Qui prodest?. Nori egiten dio mesede zure artikulu / jarrera zatitzaile eta gogo nahastaileak? Nork esan zuen, zatitu eta irabazi hura?

Behin eta berriro aipatzen dituzu ‘euskalgintza’ ‘herri ekimena’, ‘herri mugimendua’, ‘herrigintza’ eta hauek kontrajartzen PNVk duen hauek kontrolatzeko eta patrimonializatzeko nahiei. Zu aldiz, Sortuko kide, ‘herritar’ identifikatzen zara (‘herritarroi […] dagokigu’). Nik berriz, urte batzuk baditudalarik, eta hainbat esperientzia, zinez uste dut zuk ‘euskalgintza’, ‘herrigintza’… deitzen dituzun horiek guztiak, edo gehienak, sortu diren moduan sortu direla ere, beti izan direla ‘ezker abertzalearen’ kontrol eta patrimonializazio helburu, eta hala erori direla, egon direla eta daudela orain ere ‘ezker abertzalearen’ kontrol estu eta patrimonalizatuenaren pean. Eta mugimendu hauek maiz erabili dituela ‘ezker abertzaleak’ euskalgintzaz bestelako helburuetarako ere. Eta maiz, hain zuzen gainera, bere helburu abertzale eta euskaltzaleetan hurbilen duen PNVren-edo gobernupeko erakundeen aurka. Eta ez hainbeste, kurios asko, beste indar benetan espainolistek edo frantses zaleek gobernatzen zituzten erakundeen kontra EAEn, Nafarroa Garaian edota Iparraldean ere –zergatik ote?–. Ez al da ezker abertzalea ezin estuago zaintzen duena ‘bere hegemonia’ ‘euskalgintzako’ erakundeotan?

Horregatik PNVren euskalgintzaren kontrol eta patrimonializazio nahiak aipatzen dituzunean nik irakurtzen dut ‘guk, ezker abertzaleak, ez dezagun galdu ‘euskalgintzaren’ eta ‘herrigintzaren’ erakundeen gainean dugun kontrol eta patrimonializazio zorrotza. Eta mugimendu horien barnean ‘bere kasa pentsatzeko gauza’ den beste ezein euskaltzaleren urtetako baztertzea… Ez al du ezker abertzaleak oraindik ere horrela jokatzen? Beti?

Azkenik, amaitzeko, uste dut Joseba, baduzula zurekin aspaldi bizi zaituen beste zoro alternatibo anti-sistema bat ere ‘desobedientzia, erresistentzia eta ekintza zuzenaren’ izenean. Eta noski, zu aske zara hala izateko. Baina, nire ustez behintzat, berriro kaltea eta zatiketa baino ez digu eragiten, ahalik eta zabalen bihurtu nahi dugun mugimendu euskaltzalean, bi mundu horiek lotu eta batera nahastu nahi izatea. Eta berriro galdetuko dizut ‘noren mesede hori?’, ‘Qui prodest?’.

  • Zure artikulua amaitzen duzunean esanez: ‘ez dugu […] kolaboratuko’ ‘euskara eta Euskal Herria bigarren mailara kondenatzen duten Hizkuntza Politika eta beste politikekin’?
  • Artikulu osoa eman duzunean PNV kritikatzen –herri honetako beste abertzale bakarrak, ‘ezker abertzalez’ kanpo–, ‘euskara eta Euskal Herria bigarren mailara kondenatzen duten Hizkuntza Politika’ egiteagatik?
  • Azkenean, bakarrik zuk bezala pentsatzen dutenekin kolaboratuko duzu? Niri estalinista samarra iruditzen zait, baina…

Ordea, arrazoia emango dizut zure azken esaldian: ‘izan gaitezen euskaldun eta gaurko egoeran, desobediente’, nahiz eta zuk ‘libre izateko’ aipatu, eta nik, ‘irabazteko’ esango nukeen.

Euskaldun euskaltzaleoi ez baitzaigu irabazteko beste aukerarik geratzen, intsumiso izatea baino, eta behingoz hastea Euskal Herrian euskaraz baino ez hitz egiten

  • Euskaraz dakien guztiarekin,
  • Baina baita ere, euskaraz ulertzen duen guztiarekin (EAEko 45 urtez azpiko ia herritar guztiak, are Bizkaian eta Araban ere jada –ik. P. Zubiriaren Zenbatek ulertzen du euskara? artikulua Argian–),
  • Eta are, Euskal herrian bizi delako, edo areago herritarren zerbitzurako zeinahi kargu betetzen duelako gure dirutatik ordaindua, euskara gutxienez ulertzera behartuta beharko luketen herritar guztiekin, direla mediku, saltzaile, funtzionario, ertzain, polizia edo Guardia Zibil.

Gure eskubidea da euskaraz egitea (are legez ere EAEn eta bere mugekin Nafarroa Garaian ere edo Iparraldean), eta bide hori da gure irabazpide bakarra. Euskaldun euskaltzaleok euskaraz egin ez, mila aitzakiatan, eta erdaldunari eskatu behar diogu lehenik guri euskaraz egin diezagun?

Izan gaitezen [bada] euskaldun [Euskal Herrian alde eta aldi guztietan] eta gaurko egoeran, desobediente’, intsumiso, euskaraz baino ez eginda. Ikasi dezatela ez dakitenek. Gutxieneko gu ulertzen, guk beraiei ulertzen diegun bezala –ezinbestean, derrigortuta–.

Honen guztiaren inguru hitz egiten dut zabalago Euskera aldizkariaren azken alean (61 (2016) 2. zkia, 241-373) ‘Irabazteko gidalerro bila’ artikulu argitaratu aurretik hainbat zentsura ere jasan dituenean –eta besteak beste gustatuko litzaidakeena ‘euskalgintzan’ ere ezagutu dadin, nahiz esaterako Soziolinguistika Klusterreko Albistariak ez duen aipatu ere egiten bertako beste artikuluren bat bai bezala… –besterik ez balitz ere artikuluak duen orrialde kopuruagatik balitz…–.

Gure irabazteko estrategiak diseinatzen laguntzeko beti prest

Bittor

Euskaraldia eta Sortuko kide J. Albarez

40 pentsamendu “Euskaraldia eta Sortuko kide J.Albarez”-ri buruz

  • Ezin hobe Bittor! Bada garaia dena kakazten duten joera kainistekin amaitzeko. Eskerrik asko ahotsa altxatzeagatik, milaka euskaltzalek pentsatzen dutena esan duzu. Geure arteko ezberdintasunak gaindituz batzen gaituena jarri behar dugu denaren gainetik.

    Euskara lehenengo! Euskaldunok lehenengo!

  • Ondo esana, Hidalgo jauna. Eta Alvarez jaunari ere eskerrak emateko moduan nago. Mahai gainean jarri du gaia, bazterrak astindu ditu eta horri esker badakigu gaur egungo euskalgintzak eta lehengoak ez dutela zerikusirik. Libre bizi nahi dugu, diru-laguntzen gerizpean bada ere, libre. Antiajoak graduatu eta begiratu beste leku batera. Euskalgintzan gero eta gutxiago gara alderdien saltsan ibili gura dugunak. Hau poza! Amaitu zen mendean ibiltzea!

  • Tira Euken, libre ez. Euskalgintza antolatua igaro da ezker abertzalearen mendean egotetik, EAJren mendean egotera. Menpekotasun ideologiko zurrunetik, menpekotasun ekonomiko erabatekora: ordainetan, otzantasuna eta EAJ-PSOEren hizkuntza politikari ZERO kritika.

  • Gaiztoa zara gero, Bittor, Joseba Alvarezek ez baitu bere deitura /b/ letraz idazten. Eta are gaiztoago oraindik, irainak eta burlak erabiliz, haren irakurketa politikoari EAJren aurkako fobiak, alergiak higuinak eta paranoiak bizkarreratu nahi dizkiozunean. Irakurketa politiko serioak egiten direnean, zuk hain ongi ezagutzen dituzun akademikoetan bezala, berehala antzematen dira errealitatearen funtzionamenduari begiratzen ez dioten ezaugarriak. Edo beste modu batean adierazita, J.A.ren analisian horrelako monomaniarik ikusten duenak berak aztertu beharko luke bere buruaren egoera.
    Baina amarru gaitzesgarri horiek erabilita ere, ezin duzu zeure burua engainatu: J.A.ren analisia ez dabil desbideraturik.
    Eta aurkezten dituen premisak eta korolarioak egiazkoak eta kontrastagarriak dira errealitate politiko-linguistikoari arretaz erreparatu nahi dionarentzat. Zerorrek hautatutakoen ildoan segitzeagatik, hiruzpalau egia biribil:
    PNVk historikoki inoiz ez du euskalgintzan hegemoniarik izan. Hori da orain eskuratu nahi lukeena. Eta Euskaraldia du tresna hurbilena, eskuragarriena eta instituzionalki monopolizatzeko errazena. Ados?
    PNVk betidanik amestu du ‘kontrolatuko lukeen euskalgintzaren eredua hegemonikoa bihurtzea’. Hari horretakoak izan dira euskaltegiekin egin zuen jokaldia, Egunkariarekin egin nahi izan zuena, eta beste hamaika kontu. Gogoratzen?
    Horrekin lotuak doaz, bai, EAEn burutzera doan hizkuntza politika alorreko atzera pausuaren aurkako erantzun sozialaren neutralizatzea eta bidenabar euskalgintzaren domestikatzea. Exajerazioa? Adibiderik argiena Baztarrikak EGOD egitasmoaren azalpean burutu nahi izan zuen domestikatze miraria. Oroitzen errespetuaren diskurtsoaz, balio pragmatikoarenaz, etab.? Confebask, Adegi, SEA erakundeen baimenarekin, horiexek izan baitziren lehendabizi kontsultatuak, hau da, betidanik euskararekiko errespetua eta beronen balio pragmatikoa ongien errekonozitu eta onartu dituztenak, bateratsu etorri ziren mahai-inguruak, argitarapenak zabaltze kanpainak eta beste. Baina esan beharrik bai? Beste helmuga bat zuten diskurtso ‘demokratiko’ haiek: herritar hezigaitzak (‘antisistemak’ diozu zuk?) indarrean dagoen hizkuntza politikara makurraraztea eta zintzotze bidean jartzea. Hori izan zen PNVk Euskararen Aholku Batzorde aristokratikoaren onespenarekin bideratu nahi izan zuen Hizkuntza Politika majuskulua, bistan denez, egin zitekeen politikarik ausartena eta aurrerakoiena: euskara desagerturik ikusi nahiko luketen erdaldun porrokatuek ere aintzat hartzeko moduko ‘zoru komunak’ finkatzea.
    Eta azkena: teleberriak (euskarazkoak zein erdarazkoak) ikusten dituenarentzat ez da sekretua PNV etengabe dabilela kanpainan: ezaguna da ez dagoela Urkullurik edo haren itzalpeko kiderik gabeko albistegirik. Horregatik hain zuzen da hain sinesgarria PNVk 2019ko Euskaraldia ‘Hego Euskal Herriko Udal eta Foru  hauteskundeei begirako urtebeteko kanpaina erraldoia egin nahi izango duela, kosta ahala kosta

    • Bittor Hidalgo 2018-01-30 18:37

      1. Joseba Albarezek ere noski nahi duen bezala idatzi lezake bere izena, nik bakarrik idatzi dut Euskaltzaindiako Onomastika batzordeak aztertu eta onartu duen moduan Egungo idazkera akademikoan emateko. Ez dut uste hori gaiztoa izatea denik.
      2. Ez dut uste irainak eta burlak erabili ditudanik Josebaren aurka. Uste dut nahiko argi, zuzen eta itzulinguru askorik gabe esan ditudala esanak. Hori baldin badiozu Mogelen esaera, ‘bakoitza bizi gaituela gure zoroak’, erabiltzeagatik Josebaren kasuan, ez dut ere uste batere singularizatua eman dudanik, eta zuk ongi iradokitzen duzun moduan, ni ere bizi bide nau seguru asko nihauren zoroak. Zuhaur ere, Meredith anonimo maitea, biziko zaituen maneran, ziur aski… Agian ez, baina anonimotasunak baleza abantaila hori ere…
      3. Nahi duzu nire adostasuna ematea Josebarena errepikatuaz diozunean: ‘PNVk historikoki inoiz ez du euskalgintzan hegemoniarik izan. Hori da orain eskuratu nahi lukeena. Eta Euskaraldia du tresna hurbilena, eskuragarriena eta instituzionalki monopolizatzeko errazena.’
      a) PNVk izan du historikoki euskalgintzaren hegemonia Hegoaldean. Eta PNVko eta inguruko jendeak. Hori da XIX. mende amaieran indartzen den mugimendua eta XX. mendeko 60ak arteko-edo egoera. Harik eta ETAren inguruko mugimenduak, Jakin taldeak eta oso bereziki Txillardegik euskalgintzaren mugimendua berrindartze eta berbideratzeko saiakerek aurrera egiten duten arte, 60etan eta batez ere 70etan, eta gerora.
      Baina 80etan EAEn bederen, Euskal Autonomia Estatuari esker, Eusko Jaurlaritzaren gauzatzearekin eta 1981eko Euskararen Legearekin berriro bereganatzen du hegemonia handia PNVren inguruko euskalgintzak (hau finean euskalgintza instituzionala izango bada ere PNV EAEko gobernuan den bitartean –baina gogoratu P. Lopez eta Mayor Orexaren garaiak EJn–).
      Nafarroa Garaiko iparraldean ‘euskal’ deitu eremuan ere euskalgintza instituzionala garatzen da garai bertsuetan, nahiz beste mota bateko gobernuen pean edo kontra edo…
      b) Egia da garai honetan guztian 1980-2017 bitartean iraun duela eta garatu dela ere eremu instituzionaletik kanpoko euskalgintza ere, eremu instituzionalaren kontra ere eta gehienean honen baztertu nahi aktiboaren erresistentzia borrokan. Eta hala jarraitu dute edo garatu dira EGUNKARIA/BERRIA bezalako proiektu zirraragarriak, AEKko euskaltegi sarea, Kontseilua, Topaguneko euskara ekarteak…, 11tb, Argia aldizkaria, herrietako komunikabideak, aldizkari, egunkari, irrati… eremu instituzionaleko beste hainbat egitura askotan lehiakideren parean… Gaur egun, ‘euskalgintza’ izena azken horiei bakarrik emateko mania dago, baina hori bakarrik da ‘euskalgintza’ ‘ez instituzionala edo’, nahiz aldi berean bizi den neurri handi batean (PNVko gobernuen?) laguntza instituzionaleei esker.
      c) Diozu(e)nean: ‘[Hegemonia] hori da orain eskuratu nahi lukeena. Eta Euskaraldia du tresna hurbilena, eskuragarriena eta instituzionalki monopolizatzeko errazena.’
      1. Agian egia izango da. Baina zuen ‘ustea edo susmoa’ da beste baten intentzioen gainean, horrek duen igarpen balioarekin.
      2. Edonola, aldaketa estrategiko bat suposatuko luke PNVren baitan, orain artean maizenik, PNV edo EAEko EJ salatua izan ohi delako eremu instituzionaletik kanpoko euskalgintza ekimen guztiak ‘ito eta erail’ nahi izateagatik. Orain nonbait hauetan ‘hegemonia’ lortu nahi du –gero ‘ito eta erail’ ahal izateko esango duzue…–.
      3. Baian zure hasierako esaldiari jiratxo bat eginez:
      • ‘Ezker abertzaleak azken 40 urtean sekulako ahalegina egin du bereganatzen, kontrolatzen eta hegemonia izaten –berak sortuak izan, zein ez–, eremu instituzionaletik kanpoko ‘euskalgintzako’ ekimen guztietan, eta oso oker ez banaiz denborarekin denetan edo askotan lortu bide du.
      • Eta horixe da ‘ezker abertzaleak’ inola ere galdu nahi ez lukeena, bueno galdu nahi ez duena, eta nire ustez ahalik eta eskurik burdinazkoenarekin eusten saiatzen dena, eta nondik aktiboki saiatzen den uxatzen ezker abertzaleko ez den herritar guzti hau batere libre pentsalari den orduko.’
      Azken hau ere nahiko garbi esana, batere umiliazio eta iseka ahaleginik gabe…
      (Jarraitzeko)

    • Bittor Hidalgo 2018-01-30 20:50

      (Jarraipena)
      • Diozu(e): “PNVk betidanik amestu du ‘kontrolatuko lukeen euskalgintzaren eredua hegemonikoa bihurtzea’.”
      Eta nik diot ere: ‘Ezker abertzaleak betidanik amestu duela kontrolatuko lukeen euskalgintzaren eredua hegemonikoa bihurtzea’. Eta nik diot ere: ‘Ezker abertzaleak euskalgintza mota hau kontrolatu duen neurrian, bere interesen arabera ere manejatu duela ahal izan duen guztian.’ Beti, nire ustez, noski. Datu zehatzagoak ez dira hemen haizatzekoak… Eta hori ere gogoratzen dut, noski, Joseba Arregiren (garaiko) asko ere gogoratzen –eta ahaztu ere nahi ez– ditudan bezala…
      • Josebarekin errepikatzen duzu ‘[PNV] EAEn burutzera doan hizkuntza politika alorreko atzera pausua’. Eta berriro diotsu(e)t:
      1. Bizkor bide zarete, baina besteen ‘intentzioez’ hitz egiteak beti du asmakizunetik, eta ‘intentzio gaiztoez’ hitz egiteak, baduke gaitzi erratez ere, ezta?
      2. PNVk, EAEko EAJk, Nafarroako Gobernuak, Espainiako Gobernuak, Parisekoak, aurrerantzean ere eman litzaketen ‘hizkuntza politika alorreko atzera pausuek’ aurrean edukiko nautela ni ere, zuekin, espero dut. Baina baita ere Victor Morenoren eta akolitoen aldarrikapenek ‘Garan’ edo nonahiko forotan, ezker abertzalean edo beste nonahi. Hau ere zuekin batera, espero dut.
      • EGOD egitasmoa burutzen oker ez banago Soziolinguistika Klusterrekoren batzuk uste dut nahiko hurbil ibili bide zirela, nola diozun ‘Euskararen Aholku Batzorde aristokratikoan’. EGODen ingurutik ere mintzo naiz aipatu EUSKERAko artikuluan, eta honen itzalean proposaturiko ‘zoru komunaren’ tranpaz. Tonuz kanpoko samarra iruditzen zait nolanahi aipatzea, zuk egiten duzun bidean, EGODen ingurutiko ‘diskurtso ‘demokratiko’ haiek’ helburu zutela ‘herritar hezigaitzak [herritar hezigaitzak ez ziren Asterix, Obelix, Panoramix eta haiek? A, zuek haiek bezalakoak! Orain…!] (‘antisistemak’ diozu zuk?) indarrean dagoen hizkuntza politikara makurraraztea eta zintzotze bidean jartzea’. Literatura panfletarioa ematen du, ez dakit…
      • PNVk irabazi nahiko dituela 2019ko hauteskundeak eta horretarako ahalegin guztiak egingo dituelakoan bat etorriko naiz zurekin, noski. Eta zu ere bat etorriko zara nirekin esaten badizut ‘Ezker Abertzaleak irabazi nahiko dituela 2019ko hauteskundeak eta horretarako ahalegin guztiak egingo dituela’, ezta? Baina ez ginen ari hemen ‘teleberriez eta’ hitz egiten, ezta?, baizik Euskaraldiaz, eta honetarako jarrera sektarioez edo batera zaleez. Beraz segi dezagun horretaz hitz egiten… Prestatuko dugu elkarrekin’ Ala…?

  • Bide batez,
    Oso ondo dago euskaldun euskaltzaleon jarduera gogorra bultzatzea, baina horrezaz gain Hizkuntza Plangintza batek euskararen erabilera sustatzeko neurriak hartu behar ditu, neurri limurtzaileak, neurri festiboak, neurri pizgarriak, lagungarriak, maitagarriak… eta baita neurri (bai, hala da) koertzitiboak ere. Baina ez, PNV ez dago gizartean mingostasunik sortzeko prest, lehen helburua boterean mantentzea baitu; eta horretarako, botuak ez galtzea eta, ahal dela, berriak irabaztea du jomuga. Eta politika linguistikoak ezin dio hori zapuztu.
    Oso ondo dago euskaldun euskaltzaleok distantzia motzetan (euskaraz dakienarekin, ez dakienarekin, etab.) zuk diozun bezain argi eta gogor jokatzea, baina Hizkuntza Politika distantzia eta epe luzerako zerbait izan beharko litzateke.
    Planteamendu mikroak eta makroak bereiztea komeni

    • Bittor Hidalgo 2018-01-30 21:12

      Bai, noski. Uste dut artikuluan aipatzen dudala herri honetako herritar guztien euskalduntzeko ezinbestea (legez derrigorrezkoa beharko lukeena, eta bitartean presio euskaldunon presio sozio eta linguistiko etengabez. Aiaptzen dut ere ‘gobernuen’ neurri politikoen ezinbestea, noski. Baina jabetuko gara, jabetu behar dugu, nik orain herritar euskaldunontzako planteatzen ditudan hizkuntza jarrera ‘intsumisoak’ posible direla orain EAEn eta Nafarroa Garaiko eremu euskaldunean, hauetan azken 30/40 urtez garatu den hizkuntza politika instituzionalak (jarraitu, indartu eta hobetu beharrekoak) lortu duelako bertan jaiotako 45 urtetik beherako herritarren % 90ak gutxienez euskaraz ulertzea, euskaldun gutxienez pasibo, ia-euskaldun izatea, nahiz eta jatorrizko euskaldunak % 20 / % 30 baino gehiago ez izan eta euskaldunak % 50 / % 60 inguru. Politika instituzional hori garatzea lortu ez dugun eremu administratiboetan (Nafarroa Garaiko eremu ‘mistoa’ eta hegoaldean, Iparralde osoan) ez daukagu ‘euskaraz gutxienez ulertzen, euskaldun gutxienez pasibo, ia-euskaldun’ halako kopururik, eta horregatik ezin dugu orain proposatutako / gero eta euskaldun gehiago praktikatzen hasi garen hizkuntza politiko intsumiso ‘gogor(rago)’ hori. A!, eremu horeta ere garatu ahal izan bagenu azken 40 urtean EAEn eta Nafarroa Garaiko eremu ‘euskaldunean’ garatu ahal izan ditugun hizkuntza politika instituzionalak. Beste kantu bat entzungo genuke orain hauetan ere.
      P.S. Bestetik, berriro PNVz diozuna, ez al da pellokeria hutsa. Diozu: ‘[PNVren] lehen helburua boterean mantentzea baitu; eta horretarako, botuak ez galtzea eta, ahal dela, berriak irabaztea du jomuga.’ Ze zein da beste partiduen ‘lehen helburua’? Ez al da hori partidu guztien helburua, hori lortuta, bere ustezko edo desirazko politika ahalik eta azkarren garatzeko? Eta beste sektore ‘abertzale’ ezkerrekoaz hitz egiten badugu, ez al da bere lehen jomuga ‘boterea lortzea; eta horretarako, botuak ez galtzea eta, ahal dela, berriak irabaztea’? Ez gaitezen ume izan… Eztabaida hori baino serioagoa behar dugu, ez?

      • Ondo egiten duzu eztabaidaren seriotasunaren neurgailua zerori bezalako analista sakon baten esku uztea. Baina beldur naiz ez ote zaren zerbait konfunditzen ari: noiztik dira berdinak mantendu eta lortu aditzak? boterean mantentzeko helburua eta boterea lortzeko helburua?
        Noiztik hona dira antzekoak alternatibarik ekar dezaketenen planteamenduak eta boterean izoztu nahi dutenenak? Duela ez asko Urkulluk zioen ‘bide onetik goaz’ hark ez dirudi inongo aldaketarako oinarri. Eta PPSOErekin egin ohi dituen mantenimendu akordioek ere ez dirudite ba ausartziaren paradigma..
        Baina hizkuntza politikaz ari garela, noiztik dira parekagarri bere antolamendu organo guztietan hizkuntza politika konprometitu praktikoa daramaten indarrak eta beren etxe nagusian bertan (A/B/G/EBBetan) euskaraz jardutea planteatu ere egiten ez dutenak?
        Eta arlo horretan gaudela, zer dela eta parekatu nahi ditugu ABC espainolaren familiako botere mediatikoen txalopean diharduten politikak eta Herri honentzako alternatiba berriak proposatzen ari direnak?
        Ez al du zure analisi sakon horrek ezer bereizteko ahalmenik?
        Ez eta eztabaidaren oinarrizko terminoak argitzeko ere?
        Bide onetik goaz, bai.

  • ganbaratxotik 2018-01-30 20:07

    Bada eremu bat non inork ez duen ukatuko EAJ duen hegemonia erabatekoa dela EAEn: Nekazaritza sektorea. Euskalgintzarekin uste baino harreman gehiago duena portzierto. Gipuzkoa eta Bizkaiako zati handi batean euskera hutsean bizi (izan)den sektore ekonomiko bakarra. Benetako euskeraren arnasgunea, bertan integratzeko euskera jakin beharra zegoena orain gutxirarte. Nekazaritza iharduerarekin batera euskerak ere behera egin du. Iparraldean ez bezela, non, laborantzarekin euskerak hauspoa duen bere garrari eusteko.
    Baserri mundua (lurra/zorua) Sabin Etxetik kontrolatu du hiru probintzietan betidanik. Estrategikoa izan da EAJrentzat. 40 urteren ondoren egoera benetan tristea eta etsigarria da. Hori bai gutxi batzuk ederto bete dituzte boltsikoak jakina. Bizkaia eta Gipuzkoako abizen ezagunen ondasunei erreparatzea baino ez dago.
    Hegemonia partekatu edo txandakatzea da irtenbidea. Izan Bilbon, Hernanin, Nekazaritzan edo Euskalgintzan. Lehia behar du kudeaketa publikoak ere, eta herriari aukeratzeko aukera eman alternatiba desberdinen artean, Eta kontrapisuak, egoera orekatzeko inork botere gehiegi izan ez dezan. Eta sektarismoa ahaztu.
    Baina bada aurre-lan bat gaiontzeko guztia baldintzatzen duena: Abertzaleon artean “estatu aferak” (cuestión de estado) zeintzuk diren argitu behar ditugu. Espainolek eta Fantzesek argi dituzte eurenak. Nago Euskerak eta Elikaduraren Subirautzak gutxienez zerrenda horretan lehentasunezko tokia beharko luketela.

    • Bittor Hidalgo 2018-01-31 16:23

      Ez ginen ari nekazaritzaz mintzo, baina…
      Zure azken proposamenaren inguruan hainbatentzako ‘Elikadura Subirautza’ den bezain gai garrantzizkoa izanik ere, ez dut uste egon litekeenik euskaldunoi ‘gure hizkuntza/herri izatearen’ maila berean, ez batere komeni zaigunik hala jartzea, edo beste zernahirekin nahastea. Goazen elkarrekin gure herria gure hizkuntzaren ingurutik garatzea nahi dugunak, zeinahi pentsamentutakoak garela ere!
      Eta bihoaz ere elkarrekin beste zeinahi gairen inguruan lana egin nahi dutenak ere.
      Baina ez ditzagun esparruak nahastu. Ez behintzat ‘gure herria gure hizkuntzaren ingurutik garatzearena’ beste gaiekin, horrek murriztu baino egiten ez digun neurrian gure ‘euskaldunon komunitatea.
      Gustatuko litzaidake hau denok ondo ulertzera iristea!

      • ganbaratxotik 2018-02-03 20:00

        Baserrian (izan)da euskera nagusi (izan)den eremu sozial ekonomiko bakarra azken hamarkadetan. Ez al litzateke ba euskeraren arnasgune nagusiari eustea euskeraren alde egitea? “kutsidazu bidea isabel”? Estrategikoa beharko luke euskaltzalearentzat zonalde ia elebakar horiei eustea, ez? Ba ez! EAJk baserria eta baserritarraren lurrak negoziorako erabili ditu, ez horratio euskerari eusteko. Bere lehentasuna dirua izan da, ez euskera. “Amama” filma ikusi? Ba horixe. Etsipena eta baserritarrak merkatuaren legeetara makurtu. 40 urtean kudeaketa beraien esku erabat eta hauxe da joera agian itzulerarik gabea: herri bakoitzean erderaz mintzo den multinazional bateko teknikari baten menpeko ustialeku industrial bakarra. Botere gehiegi eta akuilu gutxiegi egotearen emaitza.
        Izan ere, botere gehiago duenak du beti ardura gehiena. Boterearen kontsentrazioak, agintekeria eta bezerokeria dakar. Gaitz handiagorik ez da. Elkarlana eta arduren partekatzea da irtenbide zintzo eta ERAGINKORRENA. Beldurrei uxo!! Istituzioak eta hizkuntza patrimonializatu gabe. Utzi gazteei lanean! Ireki lehioak! Etxea haizetu beharra dago noizea behin!

  • Bittor Hidalgo 2018-01-31 17:06

    Inporta ez bazaizu alde batera utziko dugu analisten sakonaren kontua. Eta galdetuko dizut:
    • Boterea lortu nahi duenak ez du zertan izan boterean dagoena baino hobea, ez? Ala bai? Teoremaren bat da edo axioma bat edo…?
    • Ez dut uste ezer asko irabazten dugunik PP edo PSErekin batuta. Baina noiz izango gara PNV/Ezker Abertzale koalizio bat eraikitzeko gai, ezker abertzalearen etsai nagusia, erraietatiko etsaia, PNV baldin bada?
    • Katalunian Junts pel sí osatzeko elkartu ziren Artur Mas buru zutela, CDC, DC –PNVren-edo itxurako partiduak–, eta ERC eta MES ‘ezker independentistako’ partiduak. Euskal Herrian halakorik amesteko, ‘ezker abertzaleak’ jarraituko du PNVri aitortza anti-kapitalista eskatzen? Eta bitartean AHAL DUGU/PODEMOS Espainia zalearekin balizko aliantzen ametsean PNV behingoz gobernutik botatzeko? Edo Gipuzkoako Aldundian PSErekin akordioak hobesten PNVtik ahalik eta urrutien ibiltzeko?
    • Zer dela-eta dirateke berez hobeak gaur egun Herri honentzako alternatiba berriak proposatzen ari direnak, (hainbaten) txalopean diharduten politikak baino? Horretarako ere teoremaren bat dago edo axiomaren bat edo…? Edo nahikoa da Herri hitza maiuskulaz idaztea, kontuak garbi eduki ditzagun?
    Diozu bestetik ez direla parekagarri ‘bere antolamendu organo guztietan hizkuntza politika konprometitu praktikoa daramaten indarrak’ (pentsatzen dut ‘ezker abertzaleaz’ ari zarela, eta hala ari baldin badira, pozten naiz, baina nik bezala dakizu ez direla ere urte asko ezker abertzaleak horrela jokatzen duela, eta ez dakit sinetsi behar dudan hala jokatzen duela alde guztietan; ari zarela ‘Gara’ egunkari eta ‘Naiz’ atari espainolak ongi elikatzen dituen ‘ezker abertzaleaz’, espainolezko argitaletxeak…
    Eta zuk bezala uste dut PNVk ez diola euskalduntasunari behar lukeen garrantzia ematen bere etxean eta inguruetan, gogoz elikatzen dituela egunkari eta irrati kate espainol hutsak… Baina entzuna dut GBBak ‘aspaldi samar’ egiten ote duen lan euskaraz, eta M. Irizarri oraintsu entzunda Gipuzkoako Aldundiaren gobernu saioak-eta…, are PSErekin ere, euskaraz ari direla lanean…
    Nolanahi ere den, zertaz komeni zaigu hitz egiten jarraitzea, PNVren gaiztakeriaz? Ezker abertzalearen gaiztakeriaz? Ala euskaldun euskaltzaleon, euskaldunon komunitatearen irabazteko bideez? Berbideratuko dugu eztabaida? Nola lortuko dugu Euskaraldia (ere) ahalik eta aurrerapauso eraginkorrena izan dezagun? Ze proposatzen duzu zuk? Komentatu nahi duzu nire azken ‘Euskerako’ artikulua ‘Irabazteko gidalerro bila’ (hau propaganda ere bada, konturatuko zinen, ezta, nire maite anonimo?).

    • Gogokoak ditugu eztabaida, nahiz eta ez den hau ziur asko eztabaida luzeetarako tokirik aproposena. Honako honek gainera lerro ez gutxi behar du taxuz garatu ahal izateko. Baina tira, besterik ezean, eskema orokorrekin (horrek ekar ditzakeen eragozpen eta zehaztapen arazoekin) konformatu beharko…

      • Gutako askok ez dakigu zenbat era dagoen hizkuntza gutxituen arazoari aurre egiteko, eta ezta ere zenbat mintzatu eta idatzi den horretaz guztiaz, soziolinguistikako précisen bat eta prentsa oharrak besterik ez daukagu oinezko gehienok albiste iturri. Baina gutxi izanik ere, bada zerbait gurea bezalako hizkuntza egoeren eskema nagusiez jabetzeko.

        • Llabur eta xinple bada ere, bereiz ditzagun kontuak eta mamuak EAEn bederen. Alegia, gure egoera soziolinguistikoa, lehenik, dugun egoera politikoa, bigarrenik, eta partiduen jokamoldeak, hirugarrenik.
          Lehenari dagokionez, hiru puntu ohargarri: teorian, gero eta jende gehiagok daki euskaraz gaur egun (luze mintzatu beharko litzateke jakin delako horretaz baina); praktikan, euskararen erabilera gero eta urriagoa dugu; eta azkenik, hizkuntza nazionalaren balioari eta premiari izkin eginez, zirimaraka gabiltza gure txoko-hizkera primarioenean auskalo zer-nolako naturaltasunak eta esentziak aurkitu ezinik, gure analfabetismorik gordinena ezkutatu nahirik eta, okerrena dena, buru-belarri euskalduntzen ari diren euskaldun berrien ahaleginei iseka eginik.
          Hiru dira une honetan bururatzen zaizkidan konklusioak: Hezkuntza Sistemaren porrot nabarmena (politika eta politikari ezagunen erantzukizun garbia: ereduen diseinua, kudeaketa, inbertsioak…); ezer egokirik proposatzeko batere irudimenik-gogorik-interesik-asmorik eza politikaren egungo arduradunen aldetik (txantxangorritxoak eta gainerako folkloreak ahaztuta, noski); euskararekiko jarrera positiboak bezain portaera zabarrak dituen hizkuntz komunitatearen zozokeria kolektiboa.
          Euskara berpizteko egoera soziolinguistiko ideala, ikus daitekeenez.

          • Egoera politikoari dagokionez, bi zertzelada. Bat: garbi bereizi behar dira ardurak, estrategiak eta jarrerak, ez baita berdina Jaurlaritzan agintari exekutibo izatea edo oposiziotik jokatu nahi izatea. Zeren eta oposizioak meza esan dezake, eta esan ohi du, baina agintariek beren iparrorratzari segituko diote. Halaz ere, daramaten norabide horretan argi ikusteko gaitasuna zaindu beharko luke oinezkoak, agintarien artean ere ez baitira parekagarri hizkuntzari buruzko kezka nabarmen bat izatea, eta hizkuntza, estrategia politikoaren barnean maila zeharo subalterno batean mantentzea.
            EAJ dugu agintari eta, beraz, EAJren estrategiari begiratu beharko lioke analistak, ez haren mozorro-hitzei. Beste baterako utzi liteke hori, baina pare bat adibidek erakutsi dezakete Alderdiaren norabide soziolinguistikoa. Zerbait aurreratu genuen aurrekoan esanguratsua baino esanguratsuagoa den barneko dinamika linguistikoaz; kanpora aldekoa ere nekez izan daiteke desberdina, eta ‘egun on, nos hemos reunido hoy’ eskemaren inguruan labur daiteke oro har. Adibide nabarmen gisa, haren ardurapeko Hizkuntza Politikaren erreferentzia nagusitzat hartzen den Fishmanen oinarrizko GIDS delako eskalari errepara dakioke segidan. Gurean 8. maila baino ez dugu gainditua, hizkuntza corpusaren kodifikazioari dagokiona, politikariek egin ez dutena, zehatzago adierazteko. Hori bai, hizkuntza nazional beharko genukeen kode horren estandarizazio-lanetan politikari horien ardurapeko hedabide publikoek dute funtsezko lehen eginkizuna (GIDS 2-3 mailetako atalak oro har): hizkuntza nazionalaren baloratzea, prestigiatzea, haren ustezko artifizialtasunaren eta gainerako estereotipoen desaktibazioa, kode kultuaren erabileraren sustapena… Baina irrati-telebista publikoek egun euskarari eta euskarazko edukiei eskaintzen dizkieten arreta eta begiramena mintza daitezela horretaz zehatzago. Zer esanik ez GIDSeko 6. mailari dagokionez: zehazten ez diren arrazoiak medio, arnasguneak edo liratekeenak baztertuaz doaz poliki-poliki (azken adibidea, onartzen hasiak diren EAEko Lurralde Antolamenduaren gidalerroetan). Eta ez du merezi gainerako GIDSekin aritzea, ‘esparru sendoa’ dena (lehendabiziko lau mailak, aipatu hezkuntza formala barne) txoriñoen bitartez konpondu nahi dutela ematen baitu.

          • Bittor Hidalgo 2018-02-03 08:54

            Diozu: ‘praktikan, euskararen erabilera gero eta urriagoa dugu’. Eta gezur hutsa da. Euskara gero eta gehiago darabilgu euskaldunok, eta oso bereziki EAEn eta Nafarroa Garaiko eremu euskaldunean, non erabileraren oinarri den ezagutza mailak ikaragarri hobetzea lortu dugun. Hegoaldean euskara gero eta gehiago darabilgu haur, gazteek eta heldu gazteenek, eta are helduek haurrekin, gazteekin eta gazte helduenekin dihardugunean. Beste gauza bat da kopuru absolutuetan poblazio piramidea askoz estuagoa izatea haur, gazte eta heldu gazteen belaunaldietan (1975ez geroztik jaioetan), artean frankismo garaian jaiotako belaunaldi ugari eta erdaldunenetan baino (gaur egun 45 urtetik gora dituztenen belaunaldiak). Euskararen familia transmisioa EAEn % 12/13ra jaitsita egon eta gero frankismoaren azken urteetan eta frankismoaren ondoko lehenetan, berriro igo dugu % 30 inguruetara, eta goraka goaz. 1980an D eredua artean oso minoritarioa izatetik, igaro gara % 100etik hurbilekoa izatera gaur egun haurren eskolatu berrien matrikuletan… 1976 irakasleen % 5 baino ez izatetik euskaldun, gaur egungo HH, LH eta DBHko irakasleen (ia) % 100a euskaldun izatera pasatu gara… Herri kozkor eta hirietako euskararen erabilerak oso gora egin duela azken 40 urtean, orduko ia ezerezetik abiatuta…
            Baina egia da euskaldunon komunitateak ez dugula, ezta gutxiago ere, gure etorkizun euskalduna ziurtatua, eta lan eta borroka asko geratzen zaigula egiteko eta irabazteko % 100ean euskaraz harrotasunez bizi ahal izan gaitezen gizartea gauzatzeko. Eta horretan aritu beharko dugu, eta nahi baduzue, elkarrekin…
            Egia da ere Kaleko Euskararen Neurketan eten bat ari zaigula gertatzen, baina aztertu behar da ere berdinak edo desberdinak diren orain 30 urteko kaleak eta gaur egunekoak… (eta hori ere ez dut uste oraindik egin dugunik…). Eta egia da ere euskararen herri txikietako ‘balizko arnasguneetan’ ere euskararen erabilera behera datorrela, eta hauetan ere azken frankismoko eta honen ondorengo lehen belaunaldietako euskaldunen deseuskalduntzea, orain antzematen dela nabari hauetan… Baina azken urte hauetan herri kozkor eta hirietan goraka doan euskararen erabilera laster antzemango da ere ‘arnasguneetan’, hirietako gorakadari eusteko gauza garen heinean… Nekazari guneetan aldaketak, modu guztietakoak, hiriguneetan baino geroxeago gertatu ohi dira, baina gertatu…

            Zure ondorioetan jasotzen duzu lehenik: ‘Hezkuntza Sistemaren porrot nabarmena…’. Ziur gauzak egin zitezkeela hobeto, zaila delako aldez aurretik ‘optimorik’ ziurtatzea, baina aipatu dudan EAEko irakasle euskaldunen % 5etik abiatuta, D eredu guztiz bazterreko batetik abiatuta, ez da makala EAEko eta Nafarroa Garaian Hezkuntza Sistemak bereganatu duen emaitza (euskararen ezagutza ia orokorra, eta erabiltzeko gaitasun oso gora –noski, hobetzen joan behar duguna–, baina erresistentziak ere badituena herritar gutxien euskaltzaleen arteko geruzetan…). Asko dugu oraindik ere hobetu beharra noski Derrigorrezko Hezkuntza Sistemaren ondoko Unibertsitate eta Lanbide Heziketan –hau lotsagarri abandonatua orain artean–… Baina hezkuntza sistemaren ondoko hizkuntzaren erabilera badakigu ezin duela Hezkuntza Sistemak bermatu, eta beste indarrak mugitu behar ditugula…, denon artean ahal bada, …
            Hezkuntza Sistema instituzionalak porrot egin digu noski oraintsu arte Iparraldean eta Nafarroa Hegoaldean, eta asko ere Nafarroa Garaiko eremu ‘misto’ deituan. Eta besteak ahaztu gabe, ezinbestekoa da hor jarri ditzagun gure indar nagusiak geroko aurrerabideen aukeran…

          • Bittor Hidalgo 2018-02-03 09:12

            Uste dut arrazoi guztia duzula Eusko Jaurlaritzaren eta PNVren ardurak aipatzen dituzunean Euskal Irrati eta Telebista ‘abandonatuen’ garapenaren inguru. Ez dut uste gaur egunekoak zirenik hauek lehen urteetan sortu eta garatu zituzten Ramon Labaien edota Karlos Garaikoetxearen asmo eta gogoak. Euskaldunon komunitatea gaizki tratatzen segitzen gaituzte Eusko Jaurlaritza eta PNVk, eta zer esanik ez Espainiako Gobernuaren mendeko irrati eta TB kateek, Parisen mendekoek, eta pribatu gehienek (11tb salbuespen…, gure irrati eta tb lokalek…). Zer esanik ez prentsa idatziak (Berria egunkaria salbuespen, Argia, Elhuyar…, tokiko aldizkariak…). Denek jarraitzen dute gutxiesten eta gutxiarazten, kontzientzia osoz, Euskaldunon Komunitatea. Egian ahal izango diegu aurre!

            Bestetik, Fishmanen errespetu osoz, eta Mikel Zalbideren, nik ere zinez uste dut -gure arteko gero eta gehiagok bezala, zorionez-, Euskaldunon Komunitatearen biziraupena ez datorrela batez ere -Irlandan ere ez bezala- hizkuntzaren ‘arnasgune’ tradizionalen mantentze eta indartzetik -zer ere bai, noski-, baizik eta gure hiriak eta horiburuak irabaztetik, edo irabazten hastetik, eta horren pauso batera gaude zentzuz, abileziaz eta ‘aziertuz’ -nere Otxoa Arinek-eta esaten zuten moduan- jokatzen badugu, eta Euskaldunon Komunitateak ahalik eta batuen, noski.

  • Beti euskararen kontra
    ERRAMUN OSA, Argia, 1989-II-28

    30 bat urte barru eta Frantses estatuaren hizkuntz politika aldatzen ez bada euskara desagertuko da Iparraldean. Hego Euskal Herrian, berriz, badirudi euskararen etorkizuna ez dela oparoagoa izango.

    Administrazioek, halako batean argi eta garbi utzi dute zein den beraien euskararekiko jarrera, Euskal Herrian bizi garenon hizkuntza nazionala akabatu, helburu hori lortzeko duten oztopo bakarra herri honen nahia eta nahi horren isladapena diren herri iniziatibaz sortutako herri-erakundeak direlarik.

    Euskararen berreskurapenean sutsuen eta indar gehien sartuz aritu izan den AEK, administrazioek akabatu nahi dute. Baskongadetan HABEren bidez eta Nafarroan HABEren antzeko lege baten bitartez. Lotsagarria da, benetan herri honen nahia kontutan hartu gabe eta are gehiago herri honen dirua erabiliz AEK ordezkatu eta apurtu nahi izana.

    Bukatuak dira, 79an Valenciako kongresuan Txabarri (oraintsu arte HABEren zuzendaria eta egun PNVren buruetako bat) eta Amatiñoren hitzak. Orduan esaten bait zuten euskararen berreskurapenari ekiteko instituzioen eta herri iniziatiba uztartzea nahitaezkoa zela, edota beste bat non esaten zen Administrazioek ez dutela herri iniziatibaz sortutakoa ordezkatu behar.

    Errealitateak, ordea, bestelako iharduna erakutsi digu. AEK-k erein duen lekuetan administrazioak AEK indartu eta bere lana aurrera eramateko medioak eskeini beharrean, AEK baztertu eta diskriminatu du. Administrazioak demanda osoari erantzun beharrean, demandaren parte bati soilik erantzun izan dio, gainerakoek beren poltsikotik ordaindu behar izan dutelarik beren euskalduntze edo alfabetatzea.

    Administrazioak dohaintasuna aldarrikatu beharrean, Eibarraldeko AEKri uda parteko ikastaroetan 4.500 pzta ‘soilik’ kobratu zuelako ez dio inolako dirulaguntzarik emango (Udal-Euskaltegiak, ordea, nahi duen beste diru izango du bai udala zein HABEren partetik nahiz eta 3500 pzta kobratu).

    Aspaldian euskara galdua den zonaldeetan, hirietako auzoetan, zonalde euskaldunetan… 48 ikasletik beherako gau-eskolek ez dute subentziorik jaso eta jasoko. Bizkaian 26 gau-eskolek aurten ez dute, beraz, subentziorik. 8 ikasletik beherako taldeek ez dute inolako dirulaguntzarik izango. Euskalduntze-alfabetatze lana suspertu beharrean berau oztopatu eta ahalik eta traba gehien ezarri nahi du administrazioak.

    HABEren ekinbidea, hasera haseratik, euskalduntze-alfabetatzea kontrolatzea, burokratizatzea, eragoztea izan da. Helburua, agerian dago euskararen berreskurapena eta normalizazioa moteltzea eta geldi araztea.

    Zergatik akabatu nahi dute AEKrekin: Iparraldetik hasita Ebro ibairaino hedaturik dagoen erakunde bakarra delako? euskaren egoera normalizatzeko herri gisa zor zaigun errekonozimendua nahitaezkoa dugula aldarrikatzen duelako? AEK-k gestio demokratikoa bultzatuz bere izaera publikoa aldarrikatzen duelako? euskara irakasten ez eze euskara erabilia izan dadin saiatzen delako? gure hizkuntza nazionala ikasteagatik ogerleko bat bera ere ordaintzearen kontra dagoelako eta beraz, dohaintasuna momentuoro exigitzen duelako? Herri hau, bere hizkuntza nazionalaren berreskurapenaren subjetua dela esaten duelako? Euskararen alde egoteko modu bakarra euskara ikastea, euskara erabiltzea eta euskararen alde eragitea dela esaten duelako?

    Baina, oker ibiliko ginateke AEKren kontrako erasoak soilik aipatuko bagenitu, UEU ere hortxe dago itotze ekonomikoaren bidean, ARGIA aldizkariari aplikatzen dioten subentzio politika, betiere ARGIAren lana oztopatu asmoz, hortxe dugu Euskal Eskola Publikoaren auzia, euskaraz bizi nahi duten udalerrien kontrako errekurtsoak… Azken finean, frankismoaren geroztik gauzatutako euskararen aldeko herri mugimenduaren kontrako erasorik bortitzena gauzatzen ari dira, betiere, noski, demokrazia santuaren izenean.

    Baina guzti honen atzetik ez daude instituzioak soilik. Abertzaletasuna aspaldian ahazturik duten partiduen hizkuntz politika dugu ere. Hortxe dugu PNV, eskuineko eskuaz AEKrekin, paktua sinatu eta ezkerrekoaz (HABE) AEKri erasoka, lotsagabeki AEKri iruzur egin gero sinatutakoa ahazteko. BATEGINIK kanpainan mehatxuka, boikoteoan eta gezurretan eta azkenean herriak burututako kanpaina horretako emaitzak Estrasburgen entregatzerakoan figuratu nahian. Ez dugu ahaztu behar, bestalde, Gasteizko gobernuaren jestoreak oraintsu arte izanda, nahiz eta orain bestelako izena erabiltzen duten aipatutako eraso politakaren gauzapenean eragin eta inplikazio zuzena izan dutenak, beraz, erantzule direnak ere. Euskara itotzen ari den marko juriko-politikoaren defendatzailerik sutsuenak dira euskararekin eta herri mugimenduarekin akabatu nahi dutenak, ez ziur aski herri honen interesak kontutan hartuta alajaina!

    Aurrekoek asmatutako tresnak oinarritzat harturik, Nafarroan, nafarren hizkuntza ito nahi dute, badakite jakin, Euskal Herria Nafarroa gabe ez dagoela egiterik.

    Baina, argi euki dezagun guztiok eraso guztien gainetik euskararen aldeko herri mugimendua aurrera joango dela. Argi euki dezagun, AEK-k bizirik iraungo duela, iraun behar duela, azken finean AEKrekin soilik ez dago Euskal Herria berreuskalduntzerik baina agerian dago AEKrik gabe euskara berreskuratzea ezinezkoa dela.

    Frankismo garaian herriak euskara aurrera atera zuen bezalaxe, egun, herriak hartu behar izango du (instituzioen laguntzarik gabe zoritxarrez) euskara berreskuratzearen zama, eta bere barrenetik sortutako herri-erakundeen defentsa. Herkideok duzue hitza.

    • Bittor Hidalgo 2018-02-02 16:42

      Orain dela askorik gabe uste dut zerorrek gogorarazi zenigula E. Osaren orain dela 30 urteko artikulu hau autorearen iragana gogorarazi nahian edo. Ni ados egon naiteke artikuluaren mamian, baina zertan laguntzen digu honek datorkigun EUSKARALDIA arrakastatsu, eraginkor eta etorkizuneko bide jorratzailea lortu dezagun? Goazen elkarrekin aurrera, ez? Ez daukagu zertan iragana ahaztu, baina ez dakigula iragana bihurtu etorkizuna eraikitzeko oztopo nagusia, ez? Pentsatzekoa da…

      • (Eta ez du merezi gainerako GIDSekin aritzea, ‘esparru sendoa’ dena (lehendabiziko lau mailak, aipatu hezkuntza formala barne) txoriñoen bitartez konpondu nahi dutela ematen baitu). Horren arraipena edo:

        Baina EAJren hizkuntz gidalerroak ildo horretakoak izanda ere, ez da zalantzarik euskaldun askok dutela haren baitan jarria beren konfiantza. Direnak direla arrazoiak. Eta gogoko ala ez, ahaide ditugu, lagun ditugu eta auzoko edo herrikide ditugu guztiak; eta, ohartu ala ez, arazo berberak jasan behar izaten ditugu guztiok, berreskuratu beharreko hizkuntzaren egoera anormalarena barne.
        Ez gara hemen sartuko, noski, egoeraren larriaz ohartu nahi ez dutenen kasuistikaz edota beren hizkuntzari uko kontzientea egin nahi dutenenaz, bai baita horretaz diharduen bibliografia zehatzik. Aski bedi errealitateak islatzen duen hizkuntz anormaltasunaz jabetzea. Eta ez da ‘euskal’ deitura duen alderdi edo erakunderik distrofia horren diagnostikoan desbideratzen denik: euskara, hiztun gutxiko hizkuntza gutxitua, bi hizkuntza erraldoi eta glotozidaren artean ito hurran, UNESCOk berak larriki mehatxatuen artean atzematen duena, oinarrizko normalizazioa eta iraute-itxaropena behar eta nahi lituzkeena, eta horren konfiantzan estrategia politiko desberdinetan sinetsi nahi lukeen komunitate aktibo bat duena.
        Diagnostiko teorikoan ados samar egoteak ez du inondik ere esan nahi konponbideetan ere adostasun automatikorik dagoenik edo egon behar denik. Eta ez dago. Eta horrekin ixten dugu buklea: estrategiagatik edo ahuleziagatik, EAJk ez du konponbiderik ekarri (nahi izan?). Berrogei urtez aritu da eginkizun horretan, eta gauden honetan gaude, ezin egoera agonistikoagoan.

        • Hizkuntzaren normalizazioa babestu eta babesten ez duten estrategia horiek aldaraztea dagokio, bada, konfiantza horrek lausotzen ez duen begiradari, dela alderdi politiko, presio-talde edo agure-elkarte. Eta horretan sartzen dira partiduak eta fronteak (hortik joko ote du Ezker Abertzaleak berriki aurkeztutako aliantza politika berriak?), politikak eta politikakeriak, aliantzak eta mesfidantzak, proposamenak eta presioak, idealak eta partidismoak, itunak eta paktuak…
          Eta hizkuntza planteamendu antzuak eta buru-ederresleak salatzea eta aldaraztea dagokigu guri. Amultsuki edo gordinki, baina betiere ahaztu gabe zein izan litekeen aliatu eta zein berezko arerio, zeinen politika berbidera daitekeen eta zeinena ez, eta zein konbentzitu edo behartu beharko genukeen aldarrikatzen dituen urruneko xedeak (bertako zein alderdik ez du ortzi-mugan euskara normalizatuaren aldarria?) gaurdanik gauzatzen hasteko urratsak era egoki, eraginkor eta kontsentsuatuan bidera ditzan.
          Eta bada hizkuntza estrategia horretan baztertzekorik. Orain arteko jarrerak eta portaerak aldatu bitartean, behinik behin.
          Espainolak, izan ere, hizkuntza gutxituekiko enpatiarik gabekoak dira. Beti eta nonahi. Espainolak espainol dira. Berez. Berdin ezkerrekoak, zentrukoak zein eskuinekoak. Eta duela gutxi ikusi dugun ‘lehenago gorria, bereizia baino’ delakoa hizkuntzaren esparrura eraman ohi dute beti gordinki eta salbuespenik gabe. Turismoa ere (adibide aringarri bat baino ez da hau) haien erabateko monolinguismo kronikoan bildurik burutu nahi izaten dute beti, hala Gironan ( (‘estos catalanes son la ostia!’) eta Lisboan (‘te entienen muy bien’), nola Parisen, Erroman, New Yorken edo Addis Abeban. Zer esanik ez gero eta Espainiago bilakatzen ari garen EH honetan (‘Tú al Norte’?).
          Orokortasunak orokorkeria, dinamika espainol horri erantzuten dioten alderdiak nekez izango ditu estrategia euskaltzale batek lagun edo lankide. Gustatu ala ez, zuhurtasunak dio litezkeen aliantza politikoak, izatekotan, partzialak, aldi batekoak eta betiere hizkuntzarekin eta autodeterminazio eskubidearekin zerikusirik ez duten alorretan baizik ez direla gauzatuko. Hau ez baita Katalunia, historikoki hemen ez da burgesia euskaldun indartsu batek jar zezakeen hazirik erein; hemen espainolek ez dakite bertako hizkuntza, ez dute beharrik izan; ele-aberatsak izanik, oso ulerkorrak izan gara eta gara oraindik euskaldunok. Hemen ez da ezertara behartzeko indar sozialik izan eta sobran dute erdaldun gizagaixoek ‘esta gran riqueza universal’; hura gabe ongi bizi daitezke Amezketaren erdian ere (euskaldunak biztanleen %88).
          Aliantzak, bada, EAJ, EHBildu eta izenaren ildoko izana duen AhalDugu-rekin baino ez.
          Eta aliantza horietan ere, edo Euskara jartzen da lehen lerroan bertan, edo gureak egin(go) du.
          Ikusi dugu EAJk euskal eremuko alderdien aliantzen presiorik gabe egiten duena. Ikusi beharko orain Ezker Abertzaleak zer dakarkion.

          • Ez dago zalantzarik: euskaldunok gara euskara aurrera atera (salbatu?) eta normalizatu dezakegun bakarrak. Momentuz, eta nik dakidala, antzerki honetan ez baitugu deus ex machinarik.
            Baina horretarako gure PORTAERAK eta JOKAMOLDEAK (ez bakarrik jarrerak) irauli behar ditugu; errotik irauli.
            Euskararekiko konpromisoak, gure hizkuntza nazionalaren aldeko politika eraginkorrak exijitzea, haren normalizazioaren aurkako erabakiak eta egoerak salatzeak, estrategia egokiak diseinatzeak, erabilera leialtasunak, perspektiba luzeko hizkera hautuak egiten jakiteak… portaera-iraulketa horren lehen urratsak baino ez lukete izan beharko.

        • Bittor Hidalgo 2018-02-03 09:37

          Guztiz ados lehen lerrokadan diozun guztiarekin.
          Bigarrean berriro askatzen duzula uste dut zure ‘zoro’ anti-PNVa diozunean: ‘ EAJk ez du konponbiderik ekarri (nahi izan?). Berrogei urtez aritu da eginkizun horretan, eta gauden honetan gaude, ezin egoera agonistikoagoan.’ Eta ez, berrogei urtez egin ditugunei esker, guk eta haiek, haiek eta guk, gaude orain bereziki EAEn eta Nafarroa Garaiko eremu gaizto deitu ‘euskaldunean’ irabazteko bidean -ez irabazita-, eta hauetan ez gaude Iparraldeko, edo Nafarroa Erdi eta Hegoko egoera ‘agonistikoetan’. Eta komeni zaigu kontuak argi edukitzea. Eta argi jabetzea zein diren EAEn, Nafarroa Garaian eta Iparraldean gure ‘etsaiak’, eta soilik zein diren gure artean eta egoerak egoera, aurrera egiteko bide desberdinak proposatu ditzakegunak, eta tarteka bederen akordiotara iritsi gaitezkeenak. Denok geure ‘zoroak’ tarteka pixka bat baztertuta, ezta?

          • Bi gauza, Bittor
            Honela erantzun diozu nik hor goian idatzitako atal bati

            “Diozu: ‘praktikan, euskararen erabilera gero eta urriagoa dugu’. Eta gezur hutsa da. Euskara gero eta gehiago darabilgu euskaldunok, eta oso bereziki EAEn eta Nafarroa Garaiko eremu euskaldunean”

            Eztabaida latza izan arren, bistan da estilo bortitza, desegokia eta desatsegina darabilzula. Bai oraingo honetan eta baita oraingo honetara ekarri gintuen Joseba Alvarezen kasuan ere.
            Nolanahi ere, jakin ezazu nik ez dudala gezurrik esateko ohitura gehiegirik. Are gutxiago ‘gezur hutsak’ botatzekoa. Eta are-are-are (krishna) gutxiago, barnean sartuegi dudan gai larri batez mintzo naizenean.
            Gezurra, ondo jakin beharko zenukeenez, inor engainatzeko asmoarekin esaten den zerbait da, izatez. Eta nik behintzat ez dut inor engainatzeko asmorik hemen, diagnostiko, analisi edo itxura horretako zerbaitekin ari garelako, besteak beste. Beraz, ezer leporatzekotan, datuen irakurketa arbitrarioa eta subjektiboegia lepora diezadakezu, baina gezurrak esatearena ez, mesedez, ez baita egia.
            Hariratuz: atzokoan komentatu bezala, nagusiki prentsako albisteak ditugu oinezko arruntok iturri. Eta iturri horietaz baliatuta jakin genuen zertan den euskararen erabilera azken neurketen arabera.
            Ez naiz luzatuko. Emaiozu begiratu bat ondoko estekari eta esadazu noraino den gezurra goian idatzitako hori eta zertan datzan haren kontra egin duzun baiezpen horren oinarria.
            https://www.berria.eus/albisteak/136816/euskararen_erabilera_jaitsi_egin_da_kalean.htm

          • Kaixo Bittor,
            “EAEn eta Nafarroa Garaiko eremu gaizto deitu ‘euskaldunean’ irabazteko bidean” gaudela diozu. Nire ustez, ez batean ez bestean ez gaude irabazteko bidean. Bereziki Nafarroan biziraupenaren mugan gaude, ez aurrera ez atzera kasurik onenean. EAEn ere, oso ondo ez.
            Nafarroako eremu “euskaldun” deitutakoan bizi naiz eta Gasteizen (euskararen berreskurapenaren “miraria” gertatu omen den hirian) egiten dut lan.
            Nafarroako eremu “euskaldunean” herri bakanak dira nagusiki euskaraz bizi direnak. Bereziki larria da euskararen egoera Sakanan adibidez. Ez dut uste inongo zoroa ateratzen ari naizenik Sakanako (Nafarroakoak are gutxiago) EAJ-k ez daukala euskararen ardurarik. Bertatik bertara ikusi dut hori, Aralarkide nintzela Nafarroa Bai koalizioan EAJrekin batera Altsasuko udalean eta Mankomunitatean aritu bainintzen lanean. Harreman ona daukat orduko EAJkideekin oraindik, eta harreman hori baliatuta, euskararen aldeko bandera ateratzen duten apurretan aipatu izten diet hobe luketela bandera gutxiago astindu eta euskaldunon alde ganorazko zeozer egiten hasi.
            Eta ez dut uste zorakeria denik esatea, EHBilduk ez daukala euskararen garapenerako egitasmorik. EAEn ez, eta Nafarroan are gutxiago. Udalean eta Mankomunitatean aritu ginen garaian zeukaten egitasmo zehatz bakarra, besteon ahaleginak oztopatzea eta suntsitzea zen. Horretan serio-demonio aritu ziren. Handik urte gutxitara boterea berreskuratu zutenean, egun Sakanan euskararen garapenerako indarrean dagoen egitasmoa ezarri zuten: euskalgintzaren bizkar uzten da euskararen aldeko lana, “horretarako ematen baitzaizkie dirulaguntzak”…
            Gasteizko eta Arabako euskararen bilakaera “mirakulutsuaren” gaia, hurrengo baterako.

          • Bittor Hidalgo 2018-02-05 17:14

            Berriro esango dizut, 3. aldiz edo, begiratu bat egiteko Euskera aldizkariaren azken alean nire izenean argitaraturiko artikuluari, Irabazteko gidalerro bila. Ez da oso garestia eta sarean duzu: http://www.euskaltzaindia.eus/dok/euskera/80973.pdf. Han arrazoitzen dira sakonago hainbat gauza. Eta gogoratuko dizut hemen bertan ere aipatzen nizkizula halako ‘galera’ kontuak -kale erabileran, herri txikietako balizko arnasguneetan…- (ez dakit arretaz irakurri dituzun nire aurreko erantzunak). Halako kontuek, nolanahi ere diren -irakurri ere nire artikulua besteak beste-, ez digute galarazi behar argazki osoagoa ikusten. Orain, bakarrik, gaitzetsi nahi bada azken 40 urtean lortu dugun guztia, soilik ‘besteek’ egin dutelako, segi lasai horretan. Gure arteko zatiketa zenbat eta handiago, hainbat eta pozikago gure etsaia, qui prodest. Argazki objektibo batean ez ditugu gure ahulguneak ezkutatu behar, baina ezta ere gure indarguneak isildu gure protagonismoa ez ahultzearren. Eta aurrera egiteko, aurrera egin nahi dugunon arteko elkarlana bultzatu beharko dugu, aurrerabideen gaineko iritzi desberdinak izan arren, gure artean etengabe sesioan eta sestran aritu ordez, ala? Eta horretaz ari ginen…, edo aritu nahi nuen nik behintzat…
            Eta kaleko euskararen neurketaren inguruan, esango dizut, ongi aztertu beharko genukeela, huts egiten diguna erabilera den (Txillardegiren horrenbeste famaturiko ‘eredu matematiko’ ezin sinpleagoaren, beti neurriz gainekoa…), edota kale erabileraren neurketa burutzeko ohi darabilgun eredua bera, zeinari zulo ugari antzeman (eta aipatu) izan dizkiodan nik bederen nire outsidertzatik…

          • Bittor Hidalgo 2018-02-05 17:24

            Erantzunen totum nahastum honetan, aurreko erantzuna delako Meredith-entzako izan nahi zuen -bide batez, ez dakit zein zaren argituko bazenigu, konturatuko ote ginekeen partidu ezagunen bateko nominan ote zauden edo bestela ari zaren-, eta erantzun hau Itzainendako. Orain arte gaizki eta ondo egindakoen kulpak eta dominak banatzen ibili ordez, goazen eztabaidatzera 2018an egitekoa, ez?, 2019an… Euskaraldia da horietako bat, eta beste hainbat daudeke… Euskaldunon komunitateak partiduen esku uzten jarraitu behar dugu gure etorkizuna? PNVren esku? Sorturen esku? Ala hauek bere lantean/sestretan utzita, independenteki antolatu behar genuke, independentziaz eginez gure ikurra, eta partidu hoiei mugimendu independentea ez oztopatzeko, ez irensteko eta bermatzeko eskatu behingoz? Ni apustu horren alde nengoke. Zuek? Zu, Itzain?

  • Ez dakit ba EHBilduk aldaketarik roposatuko ote dion EAJri hizkuntzaren auzian…
    Horra Mikel Otero Altzotarra, Astigarragako Arantza Tapiari mintzo, Cervantesenean dotore asko ustean.
    Artean, aldi-bereko itzultzaileak lo.

    • Horra hor egia. Eztabaida honetan lez bakoitzaren ideologia eta asmoek itsutzen gaituzte herri honetan. Eta sesioan gabiltzan bitartean konturatzen gara espainol eta frantzes garbian ari garela, gure hizkuntza bazter utzita. Bideoa lekuko. Nire bozkarik ez hauentzat.

      Euskaldunok, ideologia edozein delarik ere, gure nortasun nazionala denaren gainetik jarri behar dugu, hizkuntzatik hasita. Hari honetako eztabaida gorabehera, espero dut parte hartzaile guztiek Euskaraldiarekin bat egitea, eta ezberdintasun ideologikoez gaindi hizkuntzaren alde gogor ekitea.

      Euskaldunok lehenengo! Euskara lehenengo!

  • Bittor, erantzuna behar duk ala?

    • Bittor Hidalgo 2018-02-05 20:49

      Gustau, gustau, gustatuko litzaidakek! Ez duk gau erdiko haize eztula alderdiek errespetatu eta lagunduko luketen euskaldunon komunitatearen mugimendu independenteari eusteko gauza izatea… Gabon izan!

      • aurreko erantzuna delako Meredith-entzako izan nahi zuen -bide batez, ez dakit zein zaren argituko bazenigu, konturatuko ote ginekeen partidu ezagunen bateko nominan ote zauden edo bestela ari zaren-

        Erantzun niezazuke urrunegi geratzen zaizun tipo batek zioenarekin: “sakon den orok maite du maskara”, “espiritu sakon orok behar du maskara bat”.
        Baina hobeto ulertuko duzu beste hau: korapiloak eta arazoak askatzen joatea da hemengo batzuk dugun helburua; eta eztabaida dugu tresna. Eztabaida, ahal dela, serioa eta sakona, nahiz badakigun gordina ere badela behin baino gehiagotan, gordina, latza eta jarrera-salatzailea, alegia.
        Eta kilkerkerietara eraman ohi duten pertsonalizazioei tokirik utzi gabe nahi genuke eztabaida.
        Gutxienekoa iruditzen zaigu nor dagoen maskararen atzean. Haren diskurtsoa da baloratzen duguna: haren koherentzia, egiantzekotasuna, datuak… eta ez zuetako hainbati gustatzen zaion protagonismo hutsala.
        Ulertzen?
        Nominarik ez, beraz.
        Eta jakizu, goian aipatu tipo berak zioen moduan, “maskara baten atzean ez dela bakarrik saldukeria ezkutatzen”, “ontasun asko eta handia baitago finezian”.
        Bejondeizula!

        • Ahaztua zeharo: aipatu tipo hori ia zu bezain pentsalari ospetsua duzu.

          • Bittor Hidalgo 2018-02-09 16:37

            Azkenean jakin gabe geratuko naiz uste ote duzun zure lagun maskarazale Pederiko niri ‘urrunegi geratzen zaidan’ ala ‘ ia ni bezain pentsalari ospetsua dudan’, edota zu zaren pentsalari sakona, urruna, lurruna…

          • Bittor Hidalgo 2018-02-09 16:39

            Azkenean jakin gabe geratuko naiz uste ote duzun zure lagun maskarazale pederiko niri ‘urrunegi geratzen zaidan’ ala ‘ ia ni bezain pentsalari ospetsua dudan’, edota finean zu zaren pentsalari sakona, urruna, lurruna… Nola gea?

        • Bittor Hidalgo 2018-02-09 16:29

          Azkenean ez dakit esan gurozun maskara darabiltzula sakona zarelakoan edo baezpare sakon ezkutatu nahiago duzulako. Sakona ere ez baita berez ‘nahasi’ edo ‘nahastaile’, niri zure lagun maskarazalea, niri urrunegi gelditzen zaidakeen hori, beti iruditu zaidan legean… Ala zuri ez? Eta nik hitzak sinatuta, protagonizatuta, zu nahi bezala saiatu zintezke ni iraintzen edo gutxiesten… -nahiz horretarako ahal izan behar izaten den…, bakizu…-, besteok berriz ezin zurekin saiatu nahita ere… Ulertzen?
          Eta diozu ‘ diskurtsoa d[el]a baloratzen duguna: haren koherentzia, egiantzekotasuna, datuak…]’. Ailedi hala! Ze, uste dut, EUSKARALDIAZ ari ginela eztabaidan, eta euskalgintzaren inguruko euskaldunon komunitatearen batasunaz, protagonismoak gora edo behera… Badirudi ahaztu egin zaizula…, edo ahaztarazi nahi diguzula…, eta ez dakit zergatik, ez bazara bazter nahastaile hutsa…

          • ganbaratxotik 2018-02-09 21:14

            Hasarrearekin ez dugu salbatuko dugu euskera eta hegemonia politiko iraunkorregiekin ere ez, zentzu bateko zein bestekoa izan. Boterea eta ardura politikoak partekatu eta txandakatuta agian bai. Nik sektore konkretu baten adibidea jarri dut, nekazaritzarena, ongi ezagutzen dudana, bertatik bizi bait naiz. Eta 40 urtetako aldedi bakarraren hegemonia absolutuak ekarri dituen kalteak ukaezinak dira, begibiatakoak. Beraz, euskalgintza anitz eta askea behar dugula mahai gainean kartzeak ez luke halako erantzun gogorrik sortu behar, diru-laguntzeninguruko gure “kultura” zein den jakinda eta aurrekariak ezagututa.
            Elkarlana, auzolana eragile guztien errespetutik eta askatasunetik ez badator….asunto txarra. Lezioa ikasita eduki beharko genduke honez gero.