Etxebizitza Ipar Euskal Herrian: egitateak eta aukerak

Etxebizitza Ipar Euskal Herrian –

Angeluko amodioaren ganbaratik hurbil, Robert Alday etxegileak eraiki luxuzko erresidentzien aitzinean zazpi egunez eta sei gauez antolatu dugun okupazioak egoera bitxi zein adierazleak ekarri ditu. Baita perspektibak.

Etxebizitza Ipar Euskal Herrian
Ostiako militanteak Angeluko Les Hauts de la Chambre d’Amour luxuzko etxebizitza multzoaren okupazioan. GUILLAUME FAUVEAU

Hasteko, ordezkarien jarrera. Alday etxegileak aste osoan ez die kazetariei erantzun nahi izan. Paso egitea nahiago, isiltasuna erredola ona baita aurkarien mespretxatzeko. Angeluko alkatea antzekoa egiten saiatu zen baina gure kolektiboak behin eta berriz deiturik, zezen plazara atera behar izan zuen azkenean, beste defentsa baten erabiltzeko. Etxegintzan ahal den eta neurri hoberenak hartzen dituela sinestarazi nahi izan zion jendeari, beste batzuek gaizkiago egiten dutela, eta gure ekinbideak ez direla demokratikoak. Betiko lelokeriak.

Herritarren jarrera oso bestelakoa izan da. Angeluko biztanle ainitzek, auzo hurbilek, sustengua molde batez edo bestez erakutsi digute, haiek ere, zuzen edo zeharka, krisia pairatzen baitute. Eta, nahiz arduradun politiko edo enpresari batzuek gorrarena egin edo deus gertatzen ez balitz bezala aritu, bada saihestezina den faktorea: errealitatearen printzipioa.

Goiz ala berandu, gutxiengoa da akusatuen aulkian jartzen dena eta lurraren eta etxebizitzaren gaian, fenomenoa gero eta begi-bistakoa da. Norberaren hautuak plantan bakarrik jarri behar  direlarik, parean gero eta presio gehiago jartzen bazaie, lehen traben eta porroten seinaleak ageri dira. Hori da pixkanaka leku ainitzetan gertatzen ari dena, Ipar Euskal Herriko jende, elkarte, kolektibo, hautetsi ugariei esker, bestelako kudeaketa batzuen eske. Jada, lorpen batzuk erdietsi ditugu eta hasiera baizik ez da. Orain, joerari itzulia eman edo gutxienez arrasta jartzeko ahalmena daukagu. Eta indartze horretan, okupazio mugimenduak, joan den asteko ekintzaren arrakasta ikusirik, fasea berria aktiba lezake : iniziatiba sendoagoak eraiki, hobe eta gehiago okupatzeko.

Iaz Arbonako Berruetan okupazio sonatua ukan genuen, ondotik Hazparnen gaztetxearen alde, Donamartirin 5G antena baten kontra, orain Angelun. Esperientzia politak denak, beti ere bukaera duinarekin. Denbora berean, egun bateko okupazioak gero eta maizago ari dira gertatzen. Hozka batez igotzen gara? Zer gerta liteke, porlanezko proiektuak egin nahi dituzten lekuetan, kanpamenturako material egokia eta mardula jarriko bagenu? Eta haien bulegoetan eta etxeetan kemen eta sormen gehiagoz sartzen bagina? Zer okupatu, zenbat denbora eta zer lortzeko, nola aritu eta ihardetsi, horra eztabaidatzeko, partekatzeko eta erabakitzeko osagai onak.

Arbonako okupazioaren ondotik jalgi OSTIA kolektiboan, herrietan diren dinamikei laguntza eman nahi izanez eta beste taldeen gogoak kontutan hartuz, jauzi berri hau helburu zehatz bati lotu nahi diogu: bihar, multinazionalek eta etxegintza enpresek dituzten eraikuntza asmoei erantzun garbia eman. Zer gertatuko litzateke, okupazio iraunkor bat iragartzearekin ez bada aski, benetan hunkituak izanen diren eremuetan molde herrikoian, determinatuan eta festazalean instalatzen bagina? Nola erantzungo luke prefeturak? Indarrez biztanleak eta herri oso bat kanporatu, lanak egin behar dituzten hilabete luzeetan lekuak militarizatu? Zer gertatuko litzateke, hamarnaka, agian ehunka pertsona komisaldegira eta Baionako auzitegira eraman behar balituzkete, guzti hori interes pribatuen salbatzeko? Ikustekoa. Dena den, saiatzeak benetan merezi du. Beraz, noiz hasten gara?

Bada, frantziar Estatuan, aztarnak utzi dituen mamua: Notre-Dame-des-Landes herrian aireportuaren kontrako izandako borroka luzea, ZAD okupazioarekin. Borrokaren garaipena izan zen eta geroztik, txiste-kontseilua da hau erratea: “Astindu ezazu ZAD baten mehatxua eta ikusiko duzu, parean kikilduko dira, ez dute aurrera eginen”. Nahiz hala ez gertatu, euskaldunek badugu aski gogo, indar eta sustengu gure erara herria itotzen ez uzteko, erresistentzia ederra garatzeko. Kanbon, Bouygues enpresa handiak eraiki nahi duen etxebizitza proiektua izan dadila lehen garaipena.

Etxebizitza Ipar Euskal Herrian Etxebizitza Ipar Euskal Herrian

Etxebizitza eskubidearen aldeko militantea. "Suak eta hautsak. Herri borrokak Frantzian" liburuaren egilea.